ماست یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین محصول لبنی است که از تخمیر شیر به دست می‌آید. خوشبختانه برای تهیه ی ماست نیاز به شیر خاصی نیست اما اغلب ماست‌هایی که امروز در بازار وجود دارند از شیر گاو تهیه می‌شود.

• ماست در یک نگاه

ماست از تخمیر شیر توسط باکتری‌هایی به نام لاکتوباسیلوس بولگاریکوس و استرپتوکوکوس ترموفیلوس تهیه می‌شود و تعداد این باکتری‌ها زمان مصرف ماست در هر گرم باید حداقل 10 میلیون باشد. پس از حرارت دادن شیر تا دمای 80 درجه سانتی‌گراد و تغییر و تخریب پروتئین کازئین در شیرو اضافه شدن استرپتوکوکوس وبیفیدوباکتری‌ها در شیر لخته ایجاد شده و پس از سرد کردن تا دمای 45 درجه سانتی‌گراد بین 7-4 ساعت ماست به دست می‌آید.

ماست دارای سه نوع کم‌چرب، با چربی متوسط و پرچرب می‌باشد که یک لیوان 240 سی‌سی ماست حاوی 12 گرم پروتئین، 15گرم کربوهیدرات و 300-280 میلی‌گرم کلسیم می‌باشد. ویتامینB12 , B2، پتاسیم و منیزیم در شیر فراوان است.

خواص باکتری‌های لاکتیکی برای سلامت از قرن بیستم و بعد از انجام پژوهش‌های متعدد یکی از شاگردان لوی پاستور به نام الی متچینکوف به اثبات علمی رسید. در سال‌های 1920 میلادی، محصولی به نام Yogurt (ماست) در داروخانه‌ها برای درمان بیماری‌های مربوط به روده‌ی بچه‌ها به فروش می‌رسید. از همان زمان نتایج بررسی‌های دیگر نشان داد که ماست خواص فوق العاده‌ای دارد و برای سلامتی همه ی افراد مفید است.

• مشکل عدم تحمل لاکتوز: ماست قابل تحمل‌تر است

لاکتوز قند طبیعی موجود در شیر است. این قند توسط آنزیم خاصی به نام لاکتاز که در روده‌ی کوچک وجود دارد هضم می‌شود. اگرچه ترشح لاکتاز در نوزادی بالاست (شیر مادر بیش از شیر گاو لاکتوز دارد یعنی 7 درصد در برابر 5 درصد) اما با افزایش سن میزان این آنزیم کاهش پیدا می‌کند و برخی افراد با مصرف محصولات تهیه شده با شیر مانند پنیر تازه، بستنی و غیره دچار مشکلات گوارشی می‎شوند. شیوع عدم تحمل لاکتوز در کشورهای مختلف متفاوت است. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهند که ماست در بین محصولات لبنی دیگر (در صورت عدم تحمل لاکتوز) تاثیری در گوارش ندارد. در واقع باکتری‌های موجود در ماست بخصوص استرپتوکوکوس به خودی خود لاکتاز تولید می‌کند در نتیجه مشکلی به بار نمی‌آید. بهتر است بدانید که ماست برای کودکانی که دچار اسهال می‎شوند مفید است.

• ماست سرشار از کلسیم است

یک کاسه ماست 140 تا 180 میلی‌گرم کلسیم به بدن می‌رساند که 18 درصد نیاز روزانه ی یک فرد بزرگسال، 23 درصد نیاز کودکان 6 ساله و 13 درصد نیاز نوجوانان به این ماده‌ی معدنی را تامین می‌کند. اگر این میزان را با منابع گیاهی کلسیم مقایسه کنیم باید بگوییم که حدود 2 مشت بادام 60، یک بشقاب کلم 300 یا 4 عدد پرتقال 400 گرم کلسیم وارد بدن می‌کنند؛ اما باید بدانید که کلسیم ماست و به طور کلی محصولات لبنی بیشتر از کلسیم موجود در منابع گیاهی جذب می‌شود. در واقع این میزان جذب 30 به 5 تا 10 درصد است و این حالت به دلیل وجود لاکتوز، کازئینات (پروتئین شیر) و فسفر موجود در محصولات لبنی است. به همین دلیل توصیه می‌شود که روزانه 3 واحد محصولات لبنی مصرف کنید.

حتما می‌دانید که کلسیم برای رشد استخوان‌های بچه‌ها و نوجوانان لازم و ضروری است. مصرف این ماده‌ی معدنی برای پیشگیری از پوکی استخوان در سنین بزرگسالی نیز لازم است. محصولات لبنی علاوه بر کلسیم حاوی مواد دیگری مانند پروتئین، پتاسیم، ویتامین K و D نیز می‌باشد که این ویتامین نیز برای سلامت استخوان‌ها لازم است.

باید بدانید که شیر سرشار از پروتئین است و برای افرادی که گوشت مصرف نمی‌کنند یکی از منابع تامین پروتئین محسوب می‌شود.

پروتئین‌های شیر حاوی اسیدآمینه های ضروری هستند که امکان جذب پروتئین‌ها را برای بدن فراهم می‌سازند. خوشبختانه ماست نیز تمام پروتئین‌های شیر را دارا می‌باشد. ماست برای سالمندانی که گوشت قرمز زیادی مصرف نمی‌کنند و در عین حال برای جلوگیری از تحلیل عضلانی نیاز به پروتئین دارند یک منبع خوب پروتئین محسوب می‌شود.

نتایج پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که مصرف شیر یا ماست بعد از ورزش مفید بوده و خاصیت احیاکنندگی دارد. به عقیده‌ی محققان مصرف شیر یا ماست به مدت نیم ساعت بعد از ورزش پروتئین لازم برای احیای عضلات را تامین و به ساخت توده‌ی عضلانی در افرادی که بدنسازی کار می‌کنند کمک می‌کند.

• ماست منبع ویتامین‌ها

ماست به تنهایی می‌تواند تمامی ویتامین‌های گروه B را به بدن برساند. یک کاسه ماست حدود 20 درصد نیاز روزانه‌ی بدن به ویتامین B2 و 10 درصد نیاز روزانه به ویتامین‌های B5، B9 و B12 را تامین می‌کند. ماست‌هایی که از شیر کامل تهیه می‎شوند حاوی ویتامین A نیز می‌باشند و حدود 8 درصد نیاز بدن به این ویتامین را فراهم می‌سازند. اگر شما روزنه 3 واحد از محصولات لبنی میل کنید ویتامین‌های مورد نیاز بدن را جذب خواهید کرد. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که جایگزین کردن محصولات لبنی با دیگر منابع کلسیم احتمال ایجاد کمبود ویتامین‌های B2 و B12 را بالا می‌برند.

• ماست محبوب همه

خوشبختانه همه ماست دوست دارند و پا در هر سوپرمارکتی که بگذارید انواع ماست‌ها به فروش می‌رسد. ماست‌های پرچرب، کم چرب، غنی شده با ویتامین D و غیره جزو ماست های پرطرفدار هستند. بهتر است از ماست‌های کم چرب (نه بدون چربی) استفاده کنید حتی اگر اضافه وزن یا کلسترول بالا دارید.

برخی از ماست‌ها نیز با وانیل، لیموترش و غیره طعم دار می‎شوند. به برخی ماست‌ها نیز سبزیجات معطر اضافه می‌کنند. به ماست‌های رژیمی نیز شیرین کننده‌هایی مانند سوکرالوز اضافه می‌شود. بهتر است افرادی که دچار دیابت هستند و یا خود را مستعد ابتلا به این بیماری می‌دانند در مصرف ماست‌های شیرین احتیاط کنند.

دوغ نیز که از ماست تهیه می‌شود و حاوی همان خواص ماست است. در نتیجه می‌توانید از دوغ نیز برای تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن‌تان استفاده کنید. البته بهتر است خودتان در منزل دوغ درست کنید و میزان نمک آن را کنترل کنید.

افرادی که از شیر گاو استفاده نمی‌کنند می‌توانند ماست تهیه شده با شیر بز یا گوسفند را امتحان کنند. البته باید بدانید که این ماست‌ها حاوی لاکتوز و چربی بیشتری از ماست‌های تهیه شده از شیر گاو می‌باشد.

در قسمت نخست این مطلب در خصوص برخی از خواص ماست صحبت کردیم. گفتیم که ماست از تخمیر شیر توسط برخی باکتری‌ها تهیه می‌شود و حاوی کلسیم، انواع ویتامین‌ها مانند ویتامین‌های گروه B، A و غیره می‌باشد. این محصول لبنی پرطرفدار برای افرادی که از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند مناسب‌تر است و خواص دیگری نیز دارد که در این مطلب گفته می‌شود.

• ماست به مدت طولانی‌تری قابل نگهداری است

ماست جزو معدود محصولات تازه‌ای‌ است که می‌توان تا چند روز بعد از تاریخ انقضا نیز مصرف کرد. در واقع حالت اسیدی و تخمیری ماست سدی در برابر رشد و تکثیر میکروب‌های احتمالی ایجاد می‌کند. البته لازم است که ماست در یخچال و در دمای حداکثر 6 درجه‌ی سلسیوس نگهداری شود. همچنین نباید وقفه‌ای‌ در دما ایجاد شود.

اگر ماست را بیرون بیاورید و در مدت غذا خوردن سر سفره بماند و سپس آن را دوباره به یخچال انتقال دهید زنجیره‌ی سرمای لازم برای ماندگاری بالای آن از بین می‌رود.

• ماست در خدمت لاغری

ماست یکی از همیاران قدیمی رژیم‌های لاغری محسوب می‌شود و نسبت به پنیرها که چرب‌تر و پرکالری‌تر هستند ارجحیت دارد.

می‌توانید ماست را به‌عنوان دسر میل کنید. پروتئین‌های موجود در این محصول لبنی جلوی گرسنگی را می‌گیرند و همچنین مانع از تحلیل عضلات در حین لاغری می‌شوند. بهتر است از ماست‌های طبیعی و بدون شیرین‌کننده‌ها استفاده کنید. توجه داشته باشید که نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهند که ارتباطی بین کمبود کلسیم و احتمال بروز اضافه‌وزن وجود دارد. نتایج بررسی‌های اخیر نیز نشان می‌دهد چربی‌های ذخیره‌شده در دور شکم ماست خورها کمتر است. حتماً می‌دانید که شکم بزرگ یکی از عوامل بروز بیماری‌های قلبی عروقی است.

این پژوهش که به مدت 4 سال به طول انجامیده است، نشان می‌دهد مصرف روزانه هر پیاله ماست منجر به کاهش حدود 400 گرم وزن می‌شود. تمام شرکت‌کننده‌های این پژوهش، رژیمی کم‌کالری در پیش گرفتند. برنامه‌ی غذایی گروهی از شرکت‌کننده‌ها حاوی محصولات لبنی و گروهی دیگر فاقد این مواد غذایی در نظر گرفته شد. محققان بعد از بررسی‌های متعدد مشاهده کردند افرادی که محصولات لبنی بیشتری مصرف کرده‌اند وزن بیشتری از دست‌ داده و لاغرتر شده‌اند. به این دلیل که کلسیم باعث سوزاندن چربی‌های سلول‌ها شده و ذخیره‌سازی آن‌ها را متوقف می‌کند.

• ماست برای مقابله با دیابت نوع 2

نتایج پژوهش‌هایی که در سال‌های اخیر انجام شده است نشان می‌دهد که ارتباطی بین مصرف بیشتر محصولات لبنی و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 وجود دارد. محصولات لبنی بخصوص ماست و شیرهای تخمیر شده حاوی چربی کمتری هستند. نتایج یک پژوهش فرانسوی که روی 5200 داوطلب و به مدت 9 سال انجام شده است نشان می‌دهد خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افرادی که روزانه حداقل 3 سهم غذایی ماست یا شیر مصرف می‌کنند در مقایسه با افرادی که روزانه کمتر از یک سهم غذایی از این محصولات دریافت می‌کنند به میزان 15 درصد کمتر است. البته تا به امروز سازوکار این تأثیر به‌درستی مشخص نشده است اما به نظر می‌رسد که کلسیم، پروتئین‌های شیر (که در شیر و ماست وجود دارند) و همچنین پپتیدها که در روند تخمیر تولید می‌شوند تأثیر مثبتی در این پیشگیری دارند. فراموش نکنید که برای پیشگیری از ابتلا به دیابت باید تغذیه‌ی متعادل داشته باشید، از اضافه وزن جلوگیری کنید و روزانه فعالیت بدنی مناسب و منظم داشته باشید.

• ماست برای کاهش فشار خون

محققان این خاصیت ماست را به برخی از پپتیدهایی مرتبط می‌دانند که در حین تخمیر شیر به وجود می‌آیند. نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد این پپتیدهای معروف که در ترکیب برخی از داروهای کاهنده‌ی فشارخون نیز وجود دارد باعث کاهش انقباض عروق می‌شود.

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد فشار دیاستولیک (عدد دوم) در بین افرادی که ماست زیادی مصرف می‌کنند کمتر است. درهرحال توصیه می‌شود اگر از فشارخون بالا رنج می‌برید علاوه بر مصرف بیشتر ماست، مصرف نمک را کاهش دهید.  اگر اضافه‌وزن دارید نسبت به کاهش آن اقدام کنید و میوه و سبزیجات بیشتری در برنامه‌ی غذایی خود بگنجانید.

• وجود پروبیوتیک‌ها در ماست‌های غنی‌شده

پروبیوتیک‌ها یک سری موجودات ریز و زنده هستند که در روده‌ها باعث توازن میکروبی می‌شوند و برای سیستم گوارش بسیار مفید می‌باشند. مصرف پروبیوتیک‌ها ایمنی بدن را افزایش می‌دهد، در تحقیقات اخیر نشان داده شده است اگر مادران باردار 6 ماه ماست‌های حاوی پروبیوتیک مصرف کنند نوزادان دچار اگزمای پوستی نمی‌شوند. پروبیوتیک‌ها مانع رشد باکتری‌های مضر روده می‌شوند و در ساخت ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه نقش دارند و عوامل بیماری‌زا را کاهش می‌دهند و نقش درمانی در پیشگیری از مشکلات گوارشی دارند. در انتها لازم به ذکر است که متخصصین تغذیه روزانه 3 لیوان لبنیات را در سبد غذایی توصیه می‌کنند که حتماً یک لیوان آن باید ماست با چربی متوسط باشد.

 

• ماست سدی در برابر سرطان کولون

صندوق جهانی مطالعاتی سرطان WCRF در گزارش سال 2007 اعلام کرده است که مصرف شیر خطر ابتلا به سرطان کلورکتال را کاهش می‌دهد. این نتایج در گزارش سال 2011 و 2012 نیز تأیید شد. بر اساس این گزارش‌ها مصرف محصولات لبنی باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان کولون می‌شود. ترکیبات متعدد محصولات لبنی مانند کلسیم، ویتامین D و همچنین تخمیر لاکتیک در این تأثیر نقش دارند. به عقیده‌ی متخصصان داشتن یک برنامه‌ی غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات و انجام فعالیت‌های بدنی منظم نیز باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان کلورکتال می‌شود.

 

به گزارش fپایگاه خبری نگاه (نگاه روز)، پوکی استخوان یکی از مشکلاتی است که 8 میلیون نفر را در دنیا به آن دچار هستند و هر روز را با سختی به شب می رسانند. این بیماری آنقدر سخت است که برخی حتی توانایی تکان خوردن هم ندارند. به مانند هر بیماری و مشکل دیگری برای آنکه از دست این مشکل نیز به دور باشید بهتر است از همین حالا پیشگیری را آغاز کنید.

افسردگی را دریابید: محققان به ارتباطی بین افسردگی و کاهش تراكم استخوان دست یافتند. به عنوان نمونه تراکم توده استخوانی در خانم‌هایی با تاریخچه افسردگی ماژور کمتر و سطوح هورمون کورتیزول که با از دست دادن استخوان مرتبط است در آن‌ها بیشتر است. اگر شما در حال حاضر از نظر افسردگی تحت معالجه هستید از پزشک خود در خصوص نیاز به انجام تست BMD سئوال کنید.

وزن سالم داشته باشید: وزن پایین تر از 5/57 کیلوگرم یا داشتن توده بدنی زیر 21 عامل خطر ساز برای پوكی استخوان محسوب می‌شود. از دست دادن وزن در دوران یائسگی احتمال کاهش توده استخوان را افزایش می‌دهد. از مصرف غذاهایی که از نظر کالری در حد بسیار پایینی هستند یا از غذاهایی که فاقد همه گروه‌های غذایی است، اجتناب کنید.
ورزش کنید: دست كم به مدت 30 دقیقه از فعالیت‌های ورزشی قوی کننده استخوان در اکثر روزها بهره مند شوید. این فعالیت‌ها شامل ورزش‌های تحمل وزن همانند دویدن یا پیاده روی سریع و ورزش‌های استقامتی هستند.

ویتامین D: خورشید، منبعی که همیشه صبح ها برای سلامت بخشیدن به جان ما از پشت کوه ها سر بلند می کند را هیچوقت دست کم نگیرید چرا که می تواند اولین راه داروی پوکی استخوان باشد. پزشکان به این نتیجه رسیده اند که افراد بین 1 تا 100 سال نیاز دارند تا روزانه حداقل 20 دقیقه در معرض خورشید باشند. ویتامین D که ازاین چشمه نور ساطع می شود برای استخوان ها حکم دارو را دارد.

پروتئین: گوشت قرمز و ماهی ولوبیا را هیچوقت فراموش نکنید چرا که بخش اعظم قوای بدن از همین چند خوراکی ساده گرفته می شود و باید همیشه آن را در سبد خوراکی خود قرار دهید. این خوراکی های خوشمزه حاوی میزان زیادی پروئین هستند که از جمله مهمترین عناصر ساخت استخوان های فولادی اند. 77 گرم پروتئین به صورت روزانه همیشه توسط پزشکان توصیه شده است.

کلسیم: مهمترین عنصری که برای یک استخوان فولادی باید در نظر داشته باشید کلسیم است که می تواند یک استخوان تو خالی را به محکمی آهن کند. کلسیم را از لبنیات و از طریق شیر و ماست وارد بدنتان کنید تا دیگر هیچگاه دچار پوکی استخوان نشوید. روزانه حداقل هزار میلی گرم کلسیم برای بدن نیاز است.

چگالی : در صورتی که استخوان دردهای زیادی می گیرد و احتمال آن را می دهید که بلایی سر خودتان آورده اید حتما به پزشک مراجعه کنید. گرفتن آزمایش DXA برای بدست آوردن میزان چگالی استخوان ها برای افرادی که استخوان درد دارند لازم است. پزشکان از روی این ازمایش می توانند میزان سلامت استخوان ها را تشخیص دهند.

پیشینه: برخی مواقع مشکلاتی که برای استخوان ها به وجود می آید ریشه در پیشینه افراد دارد. برای مثال اولین نکته ای که ممکن است هر فردی را به خود دچار کند سابقه پوکی استخوان در فامیل است. در صورتی که در خانواده شما این مشکل دیده شده است بهتر از یک آزمایش نزد پزشک بدهید.

مصرف مکمل‌های ویتامین آداب خودش را دارد. شما نمی‌توانید در هر ساعت از روز و به هر شکل که خواستید ویتامین را مصرف کنید.
یک ظرف پر از غذا را درنظر بگیرید که کلی مزه‌دارش کرده‌اید تا نوش‌جان کنید، بی‌آنکه بدانید چه رازهایی پشت این همه زحمتی که کشیده‌اید پنهان شده است. آنچه غذای شما را خوشمزه می‌کند ویتامین‌ها و مواد معدنی است که در آنها وجود دارد و لازم است به بدن‌تان برسد. مواد خوراکی تازه و البته فرآوری نشده مقدار زیادی ریزمغذی به بدن‌تان می‌رساند که خیلی از آنها را دانشمندان هنوز کشف نکرده‌اند یا تازه در حال کشف آنها هستند.

اما به جز غذا و مواد خوراکی، مقدار زیادی مولتی‌ویتامین و مکمل غذایی در بازار دارو وجود دارد که ظاهرا قرار است تمام نیاز روزانه شما را تامین کند. البته دریافت همه ویتامین‌ها و مواد معدنی فقط با یک قرص یکی از هوشمندانه‌ترین کارهاست اما باید بدانید که چطور بهترین نوع را انتخاب کنید. برخی مطالعات ادعا می‌کند که مولتی‌ویتامین‌ها از بیماری‌ها پیشگیری نمی‌کنند و حتی ممکن است باعث کوتاه شدن عمرتان شوند.

اما واقعیت این است که شما نباید از مولتی‌ویتامین‌ها اجتناب کنید، شما فقط باید بدانید چه چیزی در آنها هست تا بیش از حد مصرف نکنید. علاوه بر این ویتامین‌ها، مکمل‌هایی هم هستند که صد درصد ارزش روزانه مواد معدنی ازجمله ید، منیزیم، پتاسیم، سلنیوم و روی را دارند و باید به رژیم غذایی‌تان اضافه شود که در شماره‌های بعد به آنها می‌پردازیم.
با چه غذایی، چه ویتامینی بخورم؟

بسیاری از ویتامین‌ها محلول در آب هستند و خیلی سریع با آب بدن‌تان جذب و حل می‌شوند. اما ویتامین‌های محلول در چربی به چربی نیاز دارند تا جذب شوند بنابراین آنها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شوند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K هستند. وقتی میزان مصرف را دو نوبت می‌کنید و ویتامین‌های محلول در چربی را همراه با غذاهای چرب و ویتامین‌های محلول در آب را در نوبت‌های دیگر روز مصرف می‌کنید، می‌توانید مطمئن باشید که بدن شما تمام مواد مغذی لازم را در طول روز دریافت می‌کند؛ نه اینکه قبل از جذب، دفع شوند.

ویتامین A

یک نوع از ویتامین A (رتینول) از تولیدات حیوانی مانند ماهی و لبنیات به‌دست می‌آید. اما نوع دیگری از آن از گیاهان به‌دست می‌آید که بتاکاروتن نام دارد و در هویج منبع غنی از آن وجود دارد. بتاکاروتن بعد‌از وارد شدن به بدن تبدیل به ویتامین A می‌شود.

چه فایده‌ای دارد؟

ویتامین A به سلامت بینایی و سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کند. دریافت میزان زیاد این ویتامین باعث کاهش سرطان ریه می‌شود اما از سوی دیگر جالب است بدانید که میزان زیاد مکمل بتاکاروتن در سیگاری‌ها خطر این سرطان را افزایش می‌دهد.

چطور دریافت کنید؟

– بیشتر محصولات نارنجی و قرمز منبع غنی ویتامین A هستند.

– یک سیب‌زمینی پخته حدود 9 برابر نیاز روزانه یک خانم به این ویتامین را تامین می‌کند.

– نصف فنجان هویج خام، پنج برابر نیاز روزانه شما به ویتامین A را در خود دارد.

– نصف فنجان طالبی یا نصف فنجان فلفل قرمز خام نیاز یک روز شما به ویتامین A را تامین می‌کند.

– ماهی سالمون، اسفناج، مانگو، لوبیا چشم‌بلبلی، بروکلی و زردآلو هم میزان زیادی ویتامین A دارند.

نکات مکمل

ویتامین A در بدن شما به‌طور معمول ساخته می‌شود. بهتر است میزان زیادی بتاکاروتن را از طریق مصرف گیاهان مختلف به بدن وارد کنید اما اگر مکمل مصرف می‌کنید حتما مولتی‌ویتامینی مصرف کنید که بیشتر از دو هزار و 500 واحد بین‌المللی ویتامین A که از بتاکاروتن‌ها تامین می‌شود، نداشته باشد.

ویتامین B

ویتامین B که هشت نوع مختلف دارد برای عملکرد بدن ازجمله تبدیل غذا به انرژی و تقویت مغز و سیستم عصبی بدن بسیار مهم و اساسی به‌نظر می‌رسد.

کدام ویتامین B مناسب شماست؟

همه انواع این نوع ویتامین لازم و ضروری هستند و به‌راحتی می‌توان آنها را در رژیم روزانه قرار داد اما دو نوع از این ویتامین‌ها بسیار قابل‌توجه هستند؛ فولات آکا فولیک اسید یا B9 که خطر نقص مادرزادی ازجمله اسپینابیفیدیا را کاهش می‌دهد و به همین دلیل است که خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که قصد بارداری دارند حتما باید این مکمل را دریافت کنند. دیگری ویتامین B12 است که کوبالامین هم گفته می‌شود و وظیفه‌اش سالم نگهداشتن گلبول‌های قرمز، DNA و سیستم عصبی بدن شماست.

چطور دریافتش کنید؟

شما بیشتر انواع ویتامین B را به‌راحتی می‌توانید با تغذیه مناسب دریافت ‌کنید. بیشتر غلات سرشار از فولیک اسید (400 میکروگرم نیاز روزانه شماست) و دیگر ویتامین‌ها هستند.

دیگر منابع ویتامین B عبارتند از: گوشت، محصولات لبنی، ماهی، آجیل، مرغ، بنشن و بسیاری از سبزی‌ها. هرچند B12 تنها در محصولات حیوانی پیدا می‌شود و نیاز روزانه شما به این ویتامین حدود 4/2 میکروگرم است که می‌توانید از نیم فنجان شیر یک درصد (93 میکروگرم) یا دو عدد تخم‌مرغ آبپز (11/1 میکروگرم) آن را دریافت کنید اما اگر گیاهخوار هستید و به هیچ عنوان لبنیات و تخم‌مرغ استفاده نمی‌کنید حتما مکمل استفاده کنید.

نکات مکمل

هر چه سن شما بالاتر می‌رود معده شما ویتامین B12 کمتری جذب می‌کند. اگر شما بیشتر از 50 سال دارید حتما باید مکمل مصرف کنید. آسپرین و برخی دیگر از داروهای ضربان قلب ممکن است از کاهش ویتامین B12 جلوگیری ‌کنند. آنمی و مشکلات جدی نورولوژیکی هم می‌تواند از کمبود ویتامین B12 ایجاد شود. برای فولیک اسید هم نباید بیشتر از هزار میکروگرم در روز دریافت کنید. میزان زیاد این ویتامین می‌تواند باعث شود علائم کمبود ویتامین B12 مشخص نشود.

ویتامین C

حتما تا به حال فهمیده‌اید که این ویتامین نمی‌تواند از سرماخوردگی جلوگیری کند اما اگر به‌طور منظم آن را مصرف کنید سرماخوردگی شما کوتاه‌تر و کمتر آزاردهنده خواهد بود.

چه فایده‌ای دارد؟

ویتامین C آنتی‌اکسیدانی است که کمک می‌کند سیستم ایمنی با بیماری‌ها مقابله کند. این ویتامین همچنین با کلاژنی که برای درمان زخم‌ها و ایجاد بافت لازم است، ترکیب می‌شود. مصرف مکمل ویتامین C با کاهش خطر فشار خون بالا همراه است.

چطور دریافت کنید؟

دریافت این ویتامین هم مانند دیگر ویتامین‌هایی که ذکر شد از طریق غذا بسیار ساده و راحت است فقط باید بدانید چه اندازه نیاز دارید (75 میلی‌گرم روزانه برای خانم‌ها و 90 میلی‌گرم برای آقایان). با اینها شروع کنید:

– نصف فنجان فلفل قرمز (95 میلی‌گرم)

– یک فنجان آب پرتقال طبیعی (84میلی‌گرم)

– یک پرتقال متوسط (70 میلی‌گرم).گریپ‌فروت، بروکلی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، طالبی و گل کلم منابع بسیار مناسب ویتامین C هستند. گرما، نور و هوا می‌تواند باعث از بین رفتن این ویتامین ‌شود بنابراین سعی کنید مواد غذایی حاوی منابع ویتامین C را به‌صورت خام یا بخارپز شده مصرف کنید.

نکات مکمل

اگر این ویتامین را به‌صورت مکمل مصرف می‌کنید بهتر است آن را به دو قسمت تقسیم کنید. ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است بنابراین تقسیم آن باعث می‌شود شما مازاد این ویتامین را به‌صورت ادرار دفع نکنید. به‌نظر می‌رسد اگر این ویتامین را در هر سه وعده غذایی‌تان میل کنید، اثربخشی بیشتری دارد.
ویتامین D

شما روزانه به 600 واحد بین‌المللی ویتامین D نیاز دارید و وقتی به 71 سال می‌رسید این میزان به 800 واحد بین‌المللی می‌رسد.

چه دوزی مناسب‌تر است؟

افرادی که در رژیم غذایی‌شان کمتر از ماهی استفاده می‌کنند احتمالا سخت است که به میزان کافی و لازم ویتامین D از مواد غذایی دریافت کنند. اگر شما هم به‌دلیل کمبود ویتامین D در بدن‌تان تصمیم گرفتید که از مکمل استفاده کنید، حتما با متخصصان مشورت کنید. احتمالا شما باید به‌دنبال انواعی باشید که D3 داشته باشند چون بهتر از D2 در بالا بردن این ویتامین در بدن
موثر است.

چطور دریافتش کنید؟

– ماهی‌ حاوی مقدار زیادی ویتامین D است. برخی مواد غذایی دیگر مانند شیر،‌ آب پرتقال و برخی غلات هم این ویتامین را دارا هستند.

– 85 گرم سالمون 477 واحد بین‌المللی از این ویتامین دارد.

– یک فنجان شیر یک درصد با ویتامینD غنی شده، 98 واحد بین‌المللی ویتامین D دارد.

نکات مکمل

بیشتر مکمل‌های ویتامین D موجود در بازار هزار واحد بین‌المللی دارند که بیش از نیاز روزانه شماست. متخصصان برای مصرف میزان بالاتر از چهار هزار واحد بین‌المللی محدودیت‌هایی را درنظر می‌گیرند.

ویتامین E

بولد: ویتامین E نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی و سلامت قلب ایفا می‌کند. از نظر پژوهشگران گرفتن این ویتامین از غذا با کاهش خطر بیماری‌های قلبی همراه است.

ضرر هم دارد؟

برخی مطالعات مفید بودن استفاده از این مکمل‌ها را زیر سؤال برده‌اند و حتی یک مطالعه نشان داده است که استفاده از دوز زیاد ویتامین( E400 واحد بین المللی) با افزایش خطر سرطان پروستات مرتبط است.

چطور دریافت کنید؟

بهترین منبع ویتامین E روغن‌ها و آجیل‌ها هستند بنابراین اگر آنها را مصرف نکنید در دریافت میزان نیاز روزانه که 15میلی‌گرم یا 4/22 واحد بین‌المللی است دچار مشکل خواهید شد. این خوراکی‌ها را هم امتحان کنید:

– 8/6 گرم بادام

– یک فنجان اسفناج پخته شده (74/3میلی‌گرم)

– دو قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی (9/2 میلی‌گرم)

– یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی (2میلی‌گرم).

نکات مکمل

بیشتر افراد میزان موردنیاز این ویتامین را به‌طور کامل دریافت نمی‌کنند. اگر می‌خواهید مکمل بخرید حتما انواعی را انتخاب کنید که بیش از 30 واحد بین‌المللی ویتامین E نداشته باشند. اگر مکمل ویتامین E را به‌طور جداگانه دریافت می‌کنید نوعی را انتخاب کنید که با توکوفرول ترکیب شده است (در برچسب آن حتما نوشته شده است) تا به ویتامین E که از طریق غذا دریافت می‌کنید نزدیک‌تر باشد.

ویتامین K

ویتامینK در سلامت استخوان‌ها و تولید پروتئین‌هایی که خون برای جلوگیری از لخته شدن به آنها نیاز دارد، نقش مهمی دارد.

درست مصرف می‌کنید؟

بیشتر افراد نیمی از میزان نیاز روزانه‌شان به این ویتامین را که به شکل K1 است از طریق خوراکی‌ها دریافت می‌کنند و بقیه آن به شکل K2 فراهم می‌شود که روده آن را تولید می‌کند. میزان کمی از آن هم در گوشت و لبنیات است.

چطور دریافت کنید؟

اگر برگ‌های سبز بخورید به احتمال زیاد نیاز ویتامین K1 خودتان را برطرف می‌کنید (90 میکروگرم در روز برای خانم‌ها و 120 میکروگرم برای آقایان) اما منابع دیگر عبارتند از:

– نصف فنجان کلم‌پیچ پخته (531 میکروگرم)

– نصف فنجان کلم پخته (386 میکروگرم)

– یک فنجان اسفناج خام (145 میکروگرم)

نکات مکمل

اگر شما رگ‌های خونی نازکی دارید در مورد مصرف مکمل ویتامین K حتما باید با پزشک مشورت کنید و تایید لازم را از او بگیرید. همچنین اگر آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید با دکترتان صحبت کنید چون برخی آنها باکتری‌هایی که این ویتامین را تولید می‌کنند از بین می‌برند.
حسابی ویتامین D ذخیره کنید!

ویتامین D کمک می‌کند بدن شما کلسیم بیشتری جذب کند بنابراین برای داشتن استخوان‌های محکم وجود آن الزامی است. این ویتامین همچنین به تقویت ایمنی بدن کمک می‌کند و باعث می‌شود سلول‌ها و اعصاب درست کار کنند. بدن شما زمانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد خودش ویتامین D تولید می‌کند بنابراین شما به‌طور خودکار بخش زیادی از آن را دریافت کرده و در چربی‌ها ذخیره می‌کنید.

اما در مورد ساکنان مناطقی که در آنجا آفتاب کمتری وجود دارد یا افرادی که به‌دلیل وضعیت شغلی و سبک زندگی‌شان در مواجهه کمتری با نورآفتاب قرار دارند یا افرادی که پوست تیره دارند یا از ضدآفتاب استفاده می‌کنند، کمبود ویتامین D یک مشکل جدی به‌حساب می‌آید.

اگر سن‌تان بالا رفته است…

نیاز شما به ویتامین B12، آهن و کلسیم مدام تغییر می‌کند؛ هر چه سن‌تان بالاتر می‌رود کمتر ویتامین B12 از طریق غذا دریافت می‌کنید به همین دلیل میزان دوز مصرف آن در مولتی‌ویتامین شما باید افزایش پیدا کند. همچنین منبع دقیقی برای میزان درست و لازم B12 وجود ندارد اما اگر شما بیش از 50 سال داشته باشید باید بیشتر از نیاز روزانه ویتامین دریافت کنید. زنان بالای 50 سال و مردان در هر سنی آهن کمتری نیاز دارند. میزان آهن توصیه شده از هر منبعی برای این گروه 8 میلی‌گرم در روز است (در مقایسه با 18 میلی‌گرم برای زنان جوان‌تر).

هر چه استخوان‌ها با گذشت زمان مواد معدنی‌شان را از دست می‌دهند نیاز به کلسیم هم افزایش پیدا می‌کند بنابراین مولتی‌ویتامین روزانه شما نباید بیش از 200میلی‌گرم باشد چون ممکن است در جذب دیگر ویتامین‌ها اختلال ایجاد کند. یادتان نرود که تغذیه مناسب بهترین راه برای دریافت کلسیم است اما اگر به ناچار مکمل مصرف می‌کنید نوعی را انتخاب کنید که علاوه بر کلسیم، منیزیم هم داشته باشد. دقت داشته باشید که این مکمل باید چند ساعت بعد از مولتی‌ویتامین‌ها مصرف شود.

متخصصان تغذیه همواره مصرف گوجه فرنگی را به بیماران مبتلا به دردهای مفاصل و همچنین رماتیسم و نقرس توصیه می‌كنند.

به گزارش نگاه روز، گوجه فرنگی از جمله سبزیجات پرخاصیت است كه اگرچه به صورت پخته و رب زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی مصرف آن به صورت خام بسیار مفیدتر است.

امروزه هزاران نوع گوجه فرنگی در سراسر جهان کشت می‌شود که در اندازه، شکل، رنگ و طعم با یک‌دیگر فرق می‌کنند.

گوجه فرنگی از لحاظ ارزش غذایی بسیار کم‌کالری (۲۰ کیلوکالری در هر ۱۰۰ گرم) و سرشار از ویتامین‌های مختلف و مواد معدنی است. ۹۳ تا ۹۵ درصد گوجه فرنگی را را آب و ۳ تا ۴ درصد آن را نیز گلوکز و فروکتوز نشکیل می‌دهند.

مهم‌ترین مواد معدنی موجود در گوجه فرنگی که به نوع خاک و کود بستگی دارد شامل پتاسیم، کلر و فسفر است.

گوجه فرنگی هم‌چنین دارای لیکوپن، یکی از قوی‌ترین انواع آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی، و چند نوع رنگ‌دانه از خانوادهٔ کاروتنوئیدها از جمله بتاکاروتن است.

گوجه فرنگی اشتهاآور، برطرف‌كننده ضعف و خستگی، تقویت‌كننده سلسله اعصاب و همچنین قلب و دستگاه گردش خون است. و متخصصان تغذیه همواره مصرف آن را به بیماران مبتلا به دردهای مفاصل و همچنین رماتیسم و نقرس توصیه می‌كنند.

در ضمن گوجه‌فرنگی برای رفع مسمومیت‌های مزمن، بالا بودن اوره و چربی خون، درمان یبوست، دفع رسوبات ادراری و صفراوی نیز مفید شناخته شده است. در ضمن با توجه به اینكه گوجه فرنگی حاوی ویتامین A است، خوردن آن در تقویت بینایی، سلامت پوست و مخاط‌ها بسیار مؤثر است.

مصرف گوجه فرنگی توسط مادران شیرده، غلظت لیکوپن را در شیر مادر افزایش می‌‌دهد. در این مورد، بهتر است گوجه‌فرنگی پخته باشد.

برش‌های گوجه‌فرنگی حاوی غلظت بسیار بالایی کارتینوئید هستند. مقدار جذب کارتینوئید توسط سلول‌های روده انسان در رب گوجه‌فرنگی که حاوی پوست گوجه‌فرنگی باشد، بسیار بیشتر از نوع رب فاقد پوست گوجه‌فرنگی است. پس برای بالاتر بردن فواید غذایی گوجه‌فرنگی، از پوست کندن آن خودداری کنید.

البته در برخی افراد هضم گوجه فرنگی با اشكال صورت می‌گیرد. کسانی که معده حساس و تحریک پذیر دارند باید در مصرف گوجه فرنگی احتیاط کنند.

همچنین دانه‌های گوجه فرنگی برای برخی از مردم حساسیت زاست. از این رو بهتر است افراد آلرژیک از خوردن دانه‌های گوجه فرنگی اجتناب کنند.