چکیده :

مایکوتوکسین‎ها متابولیت‎های ثانویه هستند که به وسیله گونه‎های قارچی تولید شده و بر روی انسان، حیوانات و میکروارگانیسم‎ها اثر سمی دارند (4).

از میان مایکوتوکسین‎ها، آفلاتوکسین‎ها به خاطر اثرات بالقوه سرطان‎زایی، ناقص الخلقه‎زایی و جهش‎زایی اهمیت بیشتری دارند و در ایجاد سرطان کبد هپاتیت مزمن و سیروز کبدی موثرند سه گونه آسپرژیلوس به نام آسپرژیلوس فلاووس، آسپرژیلوس پارازیتوکوس و آسپرژیلوس نومیوس قادر به تولید آفلاتوکسین‎ها می‎باشند. آسپرژیلوس فلاووس آفلاتوکیسن B را ایجاد می‎کند در حالی که دو گونه دیگر آفلاتوکسین‎های B و G را تولید می‎کنند. آفلاتوکسین‎های و متابولیت‎های هیدروکسیله آفلاتوکسین‎های و هستند و در شیر و محصولات لبنی دام‎هایی که غذای آلوده حاوی آفلاتوکسین B را تغذیه کرده‎اند یافت می‎شود گرچه سمیت آفلاتوکیسن نسبت به کمتر است ولی وجود آن در شیر مخصوصاً برای کودکان که مصرف بالاتری از شیر فرآورده‎های لبنی دارند به عنوان یک خطر بهداشتی محسوب می‎شود معمولاً مقدار آفلاتوکسین در شیر بیشتر از می‎باشد و سمیت آن نیز شدیدتر است مقدار سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات بستگی به مقدار سم در علوفه دارد.

و از فاکتورهای اصلی موثر بر آن می‎توان به حرارت، رطوبت محیط و سیلوی مورد استفاده اشاره کرد محیط گرم با دمای بالاتر از در رطوبت بالاتر از 90% از شرایط مناسب برای تولید توکیسن محسوب می‎شود (8) و (1).

مقدمه :

در سال 1960 بیش از صد هزار بوقلمون در کشور انگلیس در اثر یک بیماری جدید تحت عنوان بیماری Turkey x در عرض چند ماه از بین رفتند محققین پس از مطالعات دقیق دریافتند که این بیماری تنها محدود به بوقلمون نشده و در جوجه اردک‎ها و بلدرچین‎های جوان نیز این بیماری مشاهده شده است همچنین به این نتیجه رسیدند که عامل بیماری از طریق تغذیه با بادام زمینی برزیلی به طیور مزبور منتقل و باعث مرگ و میر آنها شده است. لذا در سال 1961 قارچ تولید کننده بیماری را Aspergillus flavus و سم حاصله را Aflatoxin نامیدند. کشف این سموم موجب شد که مسئولین امر به زیان‎های حاصله از سموم قارچی به عنوان آلوده کننده مواد غذایی و ایجاد بیماری و حتی مرگ در انسان و حیوانات توجه بیشتری نمایند (8)

مواد و روش ها :

آفلاتوکسین‎ها به شکل بلورهای کریستالی بی‎رنگی هستند.

آفلاتوکسین در برابر اشعه ماوراء بنفش نور فلورانس سبز نشان می‎دهد که احتمالاً به دلیل ناخالصی زردرنگی است که می‎توان آن را جدا کرد و در واقع آفلاتوکسین خالص آبی رنگ است.

آفلاتوکسین فرم هیدروکسیله آفلاتوکسین می‎باشد و یک اکسیژن بیشتر از دارد.

آفلاتوکس : 4 هیدروکسی آفلاتوکسین می‎باشد و آفلاتوکسین فرم هیدروکسیله آفلاتوکسین می‎باشد.

آفلاتوکسین : 4 هیدروکسی آفلاتوکسین می‎باشد.

باید خاطر نشان شد که آفلاتوکسین‎های دیگری نیز در راستای این تغییر و تبدیلات آفلاتوکسین‎ها به هم به وجود آمده‎اند مثلاً آفلاتوکسین از احیاء آفلاتوکسین بدست می‎آید و یا آفلاتوکسین از هیدروکسیله شدن آفلاتوکسین بدست می‎آید که شباهت زیادی به آفلاتوکسین دارد. همچنین اگر در حلقه سیکلوپنتان آفلاتوکسین اتانول جایگزین شود آفلاتوکسین بدست می‎آید. (4) و (8)

نحوه اثر سم آفلاتوکسین در بدن

پس از ورود سم آفلاتوکسین به سلول‎های کبدی توسط آنزیم و تحت واکنش پیچیده cytochrom p450 به سرعت تبدیل به اپواکساید «Epoxid» فعال و قوی می‎شود که اپواکساید با توانایی خاص خود در هسته سلول کبد وارد شده و به DNA هسته صدمه می‎زند و سبب ایجاد اشکال تغییر شکل یافته DNA بنام آداکت (Adduct) می‎شود همچنین سم آفلاتوکسین با ایجاد جهش خصوصاً جهش نقطه‎ای پیام DNA را تغییر می دهد و این تغییرات ژنتیکی منجر به اختلال و توقف در DNA سازی و نهایتاً پروتئین سازی می‎شود (1) و (2).

محققین اثبات کردند کلروفیلین مشتق از کلروفیل به عنوان مکمل و رنگدانه غذایی در کاهش ریسک سرطان کبد موثر است کلروفیلین سبب کاهش مقدار (Adduct) می‎شود که با بلوکه کردن آفلاتوکسین، جذب آنها در دستگاه گوارش کاهش می‎دهند.

توکسین‎های موجود در غذای دام و طیور با مکانیزم‎های متعددی باعث ناراحتی مختلفی در بدن آنها می‎شود از جمله با تداخل در چرخه تولی و انرژی در سلول باعث مرگ سلولی می‎شوند همچنین باعث تداخل در سوخت و ساز کربوهیدرات‎ها و چربی‎ها می‎شوند و یا با تداخل در اسیدهای نوکلئیک سلول باعث عدم تولید پروتئین‎های مورد نیاز سلول می‎شوند و به این ترتیب عوارض مختلفی از جمله سرطان، ایجاد ناقص الخلقه زایی، نکروز بافت کبد، عوارض عصبی، تداخل در پروسه خون سازی و کاهش فعالیت سیستم ایمنی را باعث می‎شوند معمولاً حیوانات جوان بیشتر در معرض آسیب‎های ناشی از این ترکیبات قرار می‎گیرند در حالت مزمن سبب ضایعات کبدی، کاهش رشد، کاهش راندمان تغذیه، ضایعات کلیوی، اختلال در متابولیسم پروتئین و چربی و در حالت حد علائمی مانند درد در ناحیه شکم، اسهال و سرانجام مرگ می‎شود (4) اگر انسان روزانه برای مدت طولانی کمتر از 10 میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن آفلاتوکسین دریافت نماید به عوارض زودگذر و موقتی مبتلا می‎شود اما چنانچه این میزان به برسد اثرات بالینی مهمی رخ خواهد داد.

روش‎های تشخیص آفلاتوکسین:

1- روش کروماتوگرافی میل ترکیبی

2- روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC)

3- روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)

4- روش رادیو ایمونواسی

5- روش ایمونورادیومتری

6- روش آنریموایمونواسی (ELISA)

7- روش بیواَسی (8)

تحقیقات انجام گرفته در ایران برای ارزیابی میزان آفلاتوکسین در محصولات لبنی:

– در تحقیقی که توسط عبدالعظیم ارسالی و همکاران (1388) صورت گرفت به بررسی نحوه انتقال آفلاتوکسین از خوراک دام به شیر دام و شیر پاستوریزه پرداختند که برای این تحقیق 428 نمونه اعم از شیر خام و شیر پاستوریزه و خوارک دام در فصول مختلف سال در شیراز و حومه جمع‎آوری و نمونه برداری شد برای آزمایشات ارزیابی هم آفلاتوکسین از روش‎های (ELISA) و (TCL) استفاده گردید نتایج بدست آمده نشان می‎دهد که در 36/43% نمونه‎های خوراک دام میزان آلودگی از حد مجاز آفلاتوکسین که ppb 20 می‎باشد بالاتر بوده باید خاطرنشان شد که طبق قوانین وضع شده توسط FDA حداکثر مقدار مجاز برای کل آفلاتوکسین‎ها در غذای انسان ppb20 و آفلاتوکسین در شیر ppb5/0 تعیین شده است. و در 03/38% نمونه‎های شیر خام و 42/14% نمونه‎های شیر پاستوریزه میزان آلودگی از حد مجاز آفلاتوکسین یعنی ppb5/0 بالاتر بوده است این تحقیق نشان می‎دهد که بین آلودگی شیر خام با آلودگی خوراک دام ارتباط وجود دارد با توجه به نتایج نیاز مبرم به کنترل آلودگی در خوراک دام و جلوگیری از مصرف خوراکی‎های دامی آلوده از قبیل خوراک مخلوط، ذرت و نان خشک کپک زده احساس می‎شود و کنترل ادواری آلودگی آفلاتوکسین در شیر پاستوریزه ضروری می‎باشد.(6)

باید خاطر نشان شد آفلاتوکسین می‎تواند 12 تا 24 ساعت بعد از ورود آفلاتوکسین به بدن حیوان در شیر تشخیص داده شود و بعد از چند روز به سطح بالایی خواهد رسید میزان تولید آفلاتوکسین در شیر حدود 1 تا 2 درصد میزان آفلاتوکسین در خوراک دام است (1).

آلودگی محصولات لبنی مانند پنیر و کره از دو طریق امکان‎پذیر است:

آلودگی – آفلاتوکیسن از طریق شیر آلوده

2- آلودگی مستقیم پنیر و کره در طول مدت نگهداری در اثر رشد قارچهای مولد آفلاتوکسین ،،،

در تحقیقی دیگر که توسط ابراهیم رحیمی و همکاران (1388) صورت گرفت به بررسی آلودگی به آفلاتوکسین در پنیر سفید ایرانی در شهرهای اصفهان و شهرکرد پرداختند که برای اینکار 70 نمونه پنیر به طور تصادفی از سوپر مارکت‎ها در این دو شهر جمع‎آوری شد و حضور و سطوح آفلاتوکسین را با استفاده از روش (ELISA) مورد ارزیابی قرار دادند آلودگی به آفلاتوکسین در 45 نمونه از 70 نمونه پنیر یعنی 3/64% نمونه‎های بررسی شده در غلظتی بین 44 تا 719 نانوگرم در کیلوگرم مشاهده شد که مقدار مجاز آفلاتوکسین در پنیر کمتر از تعیین شده است که غلظت آفلاتوکسین در 10 نمونه یعنی 3/14% بیش از حداکثر تعیین شده است.

وقوع بالای آفلاتوکسین در نمونه‎های پنیر سفید ایرانی ممکن است خطر بالقوه‎ای برای سلامت عمومی جامعه خصوصاً کودکان باشد (7).

مطالعات انجام شده نشان می‎دهد که آفلاتوکسین غالباً به پروتئین کازئین متصل می‎شود پس غلظت آن در لخته پنیر است و همچنین نتایج نشان می‎دهد که غلظت آفلاتوکسین در پنیر نرم حدود 3 برابر و در پنیر سخت حدود 5 برابر در مقایسه با غلظت آن در شیر می‎باشد و همچنین مرحله رسیدن در پنیر و پروتئولیز نیز در غلظت آفلاتوکسین اثر دارد. (1) و (3)

– تحقیق دیگر توسط دکتر حمیدرضا و همکاران برای بررسی میزان آلودگی به آفلاتوکسین در ماست مصرفی تهران صورت گرفته که برای اینکار 100 نمونه ماست پاستوریزه تولید شده توسط دو کارخانه مشهور ایران در در دو فصل تابستان و زمستان به طور انتخابی و با استفاده از روش (ELISA) از نظر آلودگی به آفلاتوکسین بررسی گردید داده‎ها نشان می‎دهد که آفلاتوکسین در 70% نمونه‎های ماست وجود داشت و حدود 12 نمونه دارای آلودگی بیش از حد استاندارد بودند طبق قوانین وضع شده مقدار مجاز آفلاتوکسین در ماست کمتر از می‎باشد میانگین آلودگی آفلاتوکسین در نمونه‎های ماست جمع‎آوری شده در فصل تابستان به طور معنی‎داری پایین‎تر از نمونه‎های جمع‎آوری شده در فصل زمستان می‎باشد همانطور که در این تحقیق محاسبه شد ماست تولیدی توسط کارخانجات مختلف دارای آلودگی بالا به آفلائوکسین هستند که می‎تواند سلامت عموم جامعه را تهدید کند همچنین آفلاتوکسین در شیر گاوهایی که از علوفه کپک زده یا غذای کنساتره آلوده به آفلاکسیون تغذیه کرده‎اند وجود دارد و در مقابل پاستوریزاسیون، استریلیزاسیون و اتوکلاو کردن مقاوم است (5).

راهکارها برای کاهش آلودگی محصولات لبنی به سم آفلاکسیون:

1- کنترل جیره دام‎های تولید کننده؛ عدم استفاده از علوفه کپک زده

2- کنترل و نظارت بیشتر بر مراکز دریافت شیر و کارخانه‎های تولید کننده فرآورده لبنی: تست آفلاتوکسین به عنوان یکی از آزمایشات روتین کنترل کیفیت در شیر انجام گیرد.

3- نمونه‎گیری تصادفی و کنترل محصولات کارخانجات تولید کننده از نظر وجود سم آفلاتوکسین

4- آموزش دامداران

5- خریداری فرآورده‎های لبنی از شرکت‎های معتبر (8) و (4) و (5)

روشهای کاهش یا حذف آفلاتوکیسن:

1. A. روشهای فیزیکی:

1- درجه حرارت: حساسیت آفلاتوکیسن در برابر حرارت تابع شرایط محیطی است برای مثال وجود رطوبت در مواد غذایی باعث افزایش درصد هیدرولیز حلقه لاکتونی آفلاتوکیسن‎ها و از بین رفتن آن‎ها در برابر حرارت می‎باشد.

آفلاتوکیسن در برابر فرآیندهای حرارتی که برای تهیه فرآورده‎های لبنی استفاده می‎شود مقاوم است در مطالعات انجام شده روی پایداری آفلاتوکیسن موجود در شیر پاستوریزه مشخص گردید که آفلاتوکیسن در مقابل پاستوریزاسیون مقاوم است.

2- استفاده از اشعه گاما: این اشعه در مقابل اشعه مرئی یا فرابنفش تأثیر بیشتری دارد چون قابلیت نفوذ آنها بیشتر است در حضور اشعه گاما آب به رادیکال‎های آزاد شکسته می‎شود و در نتیجه شرایط لازم برای تخریب و تجزیه آفلاتوکسین فراهم می‎شود.

3- فرآوری مواد غذایی: مثل آسیاب کردن دانه‎های مرطوب که با تراوش عصاره به بیرون‎بخشی از مواد پیش ساز و تشکیل دهنده آفلاتوکیسن نیز خارج می‎شود – عمل آوری و خیساندن دانه‎ها – برشته کردن – پختن در محیط آبکی.

4- استفاده از مواد جاذب مانند خاک بنتونیت و زئولیت (هیدرات سدیم کلسیم آلومینوسیلیکات) که به HSCAS معروف است.

5- استفاده از صافی‎ها و فیلتراسیون

1. B. روشهای شیمیایی: این روش‎ها باید به گونه‎ای باشد که فقط آفلاتوکسین را به طور کامل به یک فراورده غیر رسمی تبدیل کند بدون اینکه در کیفیت و ماهیت مواد اولیه تغییر ایجاد نماید حلقه لاکتونی در ساختمان آفلاتوکسین بیشترین حساسیت را در برابر عوامل شیمیایی دارد.

1- عوامل کلرینه کننده: مانند هیپوکلریت سدیم: اولین و اصلی‎ترین ماده شیمیایی برای حذف انواع آفلاتوکیسن از سطوح آلوده می‎باشد.

2- عوامل اکسید کننده: مانند پراکسید هیدروژن – ازن – بی سولفیت سدیم

3- عوامل هیدرولیز کننده: مانند آمونیاک: موثرترین و اقتصادی‎ترین ترکیب برای کاهش آفلاتوکیسن می‎باشد و مواد غذایی فرآیند شده با آمونیاک هیچ گونه اثر سمی ندارند آمونیاک قادر است 95% سم موجود را با هیدرولیز حلقه لاکتونی و دکربوکسیله کردن آفلاتوکیسن کاهش دهد و آفلاتوکیسن را به ترکیب غیر رسمی آفلاتوکیسن تبدیل کند.

4- انواع اسیدها: اسیداستیک – بنزوئیک – سیتریک – لاکتیک – پروپیونیک – سوربیک و سوربات پتاسیم

5- ترکیبات فنلی: مانند ارتووانیلین

6- آنتی بیوتیک‎ها: مانند پیماریسین

7- آفت‎کش‎ها: سدیم آزاید، مشتقات اپوکسی و پروکسی، پتاسیم کلراید، سدیم نیترات و…

1. C. روشهای بیولوژیکی: در سال 1966 دانشمندان توانستند از میکروارگانیسم‎هایی مانند مخمر، کپک‎ها، اکتینویست‎ها، باکتری‎ها جهت از بین بردن آفلاتوکسین استفاده کنند. در طی تحقیقی مخمر گلوکامانان سبب کاهش اثر سمیت آفلاتوکیسن شده است همچنین نوعی باکتری به نام فلا و باکتریوم اورانتیکوم سبب تخریب آفلاتوکیسن در محیط کشت می‎شود مصرف باکتری‎های پروبیوتیک نیز را در برابر عوامل جهش‎زا از جمله آفلاتوکیسن‎ها محافظت می‎کند پس می‎توان با کمک باکتری‎های پروبیوتیک مناسب از شیر آلوده به آفلاتوکیسن شیر و ماست سالم تهیه کرد. (4) و (8)

سمیت زدایی آفلاتوکیسن از شیر:

روش‎های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی گفته شده جهت غیرفعال‎سازی آفلاتوکیسن‎های و و و می‎باشد و اغلب این روش‎ها قابلیت کاربرد در حذف آفلاتوکیسن از شیر را ندارند بهترین راه حذف مستقیم شیر از آلودگی به آفلاتوکیسن از جلوگیری از آلودگی اولیه خوراک گاوهای شیری می‎باشد استفاده از آب اکسیژنه به علاوه ریبوفلاوین یا لاکتو پراکسیداز می‎تواند برای غیرفعال سازی آفلاتوکسین در شیر کامل و خام به کار می‎رود. می‎توان آب اکسیژنه را به همراه ریبوفلاوین تا دمای حرارت داد که منجر به تخریب 98% آفلاتوکیسن در شیر می‎شود.

دو روش دیگر برای حذف آفلاتوکیسن از شیر یکی روش شیمیایی استفاده از سولفیت پتاسیم است که برای خنثی سازی آفلاتوکیسن استفاده می‎شود و دیگری روش فیزیکی بر اساس جذب سطحی توکسین توسط بنتونیت می‎باشد میزان 2% از بنتونیت باعث حذف 89% از آفلاتوکیسن می‎شود بنتونیت روی محتوای شیر اثر گذاشته و ثابت شده است که به ازاء مصرف 2% بنتونیت 5% از کل پروتئین‎های شیر کاهسته می‎شود.

غلظت‎های بالای آمونیاک نیز در زمان‎های طولانی قادر است این سم را از سطوح خارجی‎تر پنیر آلوده تخریب کند که لازم است آمونیاک با غلظت بالا این محصول در مدت طولانی اینکوباسیون شود (8) و (4).

نتیجه‎گیری :

با توجه به سمیت بالا و خصوصیات سرطان‎زایی آفلاتوکیسن‎ها مخصوصاً آفلاتوکیسن در شیر و فرآورده‎های لبنی که بحث شد لازم است به منظور تولید شیر با کیفیت بالا خوراک دام از لحاظ آلودگی به آفلاتوکیسن مصون بماند مهم‎ترین راه حذف این سم از فرآورده‎های دامی مورد مصرف انسان جلوگیری از آلودگی اولیه خوراک دام می‎باشد پس باید نظارت کامل و دقیق روی این خوراک‎ها صورت گیرد و از لحاظ رشد کپک و تولید آفلاتوکیسن کنترل گردند اقدام مناسب دیگر این است که خوراک دام در شرایطی از نظر دما و رطوبت نگهداری شوند که این شرایط برای رشد کپک‎های مولد آفلاتوکیسن نامساعد باشد و با آموزش دامداران و آشنا کردن آن‎ها با پیامدهایی که در طی تغذیه دام با علوفه کپک زده گریبان گیر افراد جامعه و بالاخص کودکان خواهد شد بتوانیم این نوع روش تغذیه ناصحیح را از چرخه تولید محصولات لبنی حذف کنیم زیرا که پیامدهای بعدی به جا مانده از آن خیلی گرانتر از اصلاح اولیه تغذیه دام‎ها می‎باشد.

منابع :

1) ارسالی، ع.، دکتر بهاء‎الدین بیگی، ف.، دکتر قاسمی، ر. (1388). انتقال آفلاتوکسین از خوراک دام به شیر دام و شیر پاستوریزه در شهر شیراز و حومه. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهید صدوقی یزد. شماره 3. صفحات 183-175.

2) رحیمی، ا.، جعفریان دهکردی، م.، ایران‎پور، ع. (1390). بررسی آلودگی به آفلاتوکسین در پنیر سفید ایرانی. مجله علوم غذایی و تغذیه. شماره 4.

3) مهندسی تجلی، ف.، سرابی جماب، م.، کاراژیان،ر.، محسن‎زاده، م.، مهربان سنگ آتش، م. (1390).آلاینده‎های شیمیایی در شیر و فرآورده‎های لبنی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

 Prandini,A., Tansini, G., Sigolo, S., Filippi, L., Laporta, M., Piva, G.(2009) .On the occurrence of aflatoxin in milk and dairy products. Food and chemical Toxicology: Review. 47. 984-991.

 Soni, K.B., Lahiri,M., Chack radeo, P., Bhide, S.V., Kuttan, R. (1997) . Protective effect of food additives on aflatoxin- induced mutagenicity and hepatocarcinogenicity.cancer letters. 115.129-133.

Iqbal, sh. Z., Asi, (2013) . M.R.Assessment of aflatoxin M₁ in milk and milk products from Punjab, Pakistan. Food control. 30. 235-239.

 Watson, D. Food Chemical safety Wood head publishing in Food science and Technology. Volume 1: contaminants. Chapper11.

 Tava koli, H.R., Riazipour, M., Rafati shaldehi,H., Shahriari,M., Naghavi,S., Rahmati Najar Kolaei,F. (2013). AFM₁ Contamination in used yogurt one the of universities of medical sciences in Tehran by ELISA.

Quarterly of the Horizon of medical Sciences. 5. 261-268.

 نویسنده: فاطمه صمدزاده

مصرف مکمل‌های ویتامین آداب خودش را دارد. شما نمی‌توانید در هر ساعت از روز و به هر شکل که خواستید ویتامین را مصرف کنید.
یک ظرف پر از غذا را درنظر بگیرید که کلی مزه‌دارش کرده‌اید تا نوش‌جان کنید، بی‌آنکه بدانید چه رازهایی پشت این همه زحمتی که کشیده‌اید پنهان شده است. آنچه غذای شما را خوشمزه می‌کند ویتامین‌ها و مواد معدنی است که در آنها وجود دارد و لازم است به بدن‌تان برسد. مواد خوراکی تازه و البته فرآوری نشده مقدار زیادی ریزمغذی به بدن‌تان می‌رساند که خیلی از آنها را دانشمندان هنوز کشف نکرده‌اند یا تازه در حال کشف آنها هستند.

اما به جز غذا و مواد خوراکی، مقدار زیادی مولتی‌ویتامین و مکمل غذایی در بازار دارو وجود دارد که ظاهرا قرار است تمام نیاز روزانه شما را تامین کند. البته دریافت همه ویتامین‌ها و مواد معدنی فقط با یک قرص یکی از هوشمندانه‌ترین کارهاست اما باید بدانید که چطور بهترین نوع را انتخاب کنید. برخی مطالعات ادعا می‌کند که مولتی‌ویتامین‌ها از بیماری‌ها پیشگیری نمی‌کنند و حتی ممکن است باعث کوتاه شدن عمرتان شوند.

اما واقعیت این است که شما نباید از مولتی‌ویتامین‌ها اجتناب کنید، شما فقط باید بدانید چه چیزی در آنها هست تا بیش از حد مصرف نکنید. علاوه بر این ویتامین‌ها، مکمل‌هایی هم هستند که صد درصد ارزش روزانه مواد معدنی ازجمله ید، منیزیم، پتاسیم، سلنیوم و روی را دارند و باید به رژیم غذایی‌تان اضافه شود که در شماره‌های بعد به آنها می‌پردازیم.
با چه غذایی، چه ویتامینی بخورم؟

بسیاری از ویتامین‌ها محلول در آب هستند و خیلی سریع با آب بدن‌تان جذب و حل می‌شوند. اما ویتامین‌های محلول در چربی به چربی نیاز دارند تا جذب شوند بنابراین آنها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شوند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K هستند. وقتی میزان مصرف را دو نوبت می‌کنید و ویتامین‌های محلول در چربی را همراه با غذاهای چرب و ویتامین‌های محلول در آب را در نوبت‌های دیگر روز مصرف می‌کنید، می‌توانید مطمئن باشید که بدن شما تمام مواد مغذی لازم را در طول روز دریافت می‌کند؛ نه اینکه قبل از جذب، دفع شوند.

ویتامین A

یک نوع از ویتامین A (رتینول) از تولیدات حیوانی مانند ماهی و لبنیات به‌دست می‌آید. اما نوع دیگری از آن از گیاهان به‌دست می‌آید که بتاکاروتن نام دارد و در هویج منبع غنی از آن وجود دارد. بتاکاروتن بعد‌از وارد شدن به بدن تبدیل به ویتامین A می‌شود.

چه فایده‌ای دارد؟

ویتامین A به سلامت بینایی و سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کند. دریافت میزان زیاد این ویتامین باعث کاهش سرطان ریه می‌شود اما از سوی دیگر جالب است بدانید که میزان زیاد مکمل بتاکاروتن در سیگاری‌ها خطر این سرطان را افزایش می‌دهد.

چطور دریافت کنید؟

– بیشتر محصولات نارنجی و قرمز منبع غنی ویتامین A هستند.

– یک سیب‌زمینی پخته حدود 9 برابر نیاز روزانه یک خانم به این ویتامین را تامین می‌کند.

– نصف فنجان هویج خام، پنج برابر نیاز روزانه شما به ویتامین A را در خود دارد.

– نصف فنجان طالبی یا نصف فنجان فلفل قرمز خام نیاز یک روز شما به ویتامین A را تامین می‌کند.

– ماهی سالمون، اسفناج، مانگو، لوبیا چشم‌بلبلی، بروکلی و زردآلو هم میزان زیادی ویتامین A دارند.

نکات مکمل

ویتامین A در بدن شما به‌طور معمول ساخته می‌شود. بهتر است میزان زیادی بتاکاروتن را از طریق مصرف گیاهان مختلف به بدن وارد کنید اما اگر مکمل مصرف می‌کنید حتما مولتی‌ویتامینی مصرف کنید که بیشتر از دو هزار و 500 واحد بین‌المللی ویتامین A که از بتاکاروتن‌ها تامین می‌شود، نداشته باشد.

ویتامین B

ویتامین B که هشت نوع مختلف دارد برای عملکرد بدن ازجمله تبدیل غذا به انرژی و تقویت مغز و سیستم عصبی بدن بسیار مهم و اساسی به‌نظر می‌رسد.

کدام ویتامین B مناسب شماست؟

همه انواع این نوع ویتامین لازم و ضروری هستند و به‌راحتی می‌توان آنها را در رژیم روزانه قرار داد اما دو نوع از این ویتامین‌ها بسیار قابل‌توجه هستند؛ فولات آکا فولیک اسید یا B9 که خطر نقص مادرزادی ازجمله اسپینابیفیدیا را کاهش می‌دهد و به همین دلیل است که خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که قصد بارداری دارند حتما باید این مکمل را دریافت کنند. دیگری ویتامین B12 است که کوبالامین هم گفته می‌شود و وظیفه‌اش سالم نگهداشتن گلبول‌های قرمز، DNA و سیستم عصبی بدن شماست.

چطور دریافتش کنید؟

شما بیشتر انواع ویتامین B را به‌راحتی می‌توانید با تغذیه مناسب دریافت ‌کنید. بیشتر غلات سرشار از فولیک اسید (400 میکروگرم نیاز روزانه شماست) و دیگر ویتامین‌ها هستند.

دیگر منابع ویتامین B عبارتند از: گوشت، محصولات لبنی، ماهی، آجیل، مرغ، بنشن و بسیاری از سبزی‌ها. هرچند B12 تنها در محصولات حیوانی پیدا می‌شود و نیاز روزانه شما به این ویتامین حدود 4/2 میکروگرم است که می‌توانید از نیم فنجان شیر یک درصد (93 میکروگرم) یا دو عدد تخم‌مرغ آبپز (11/1 میکروگرم) آن را دریافت کنید اما اگر گیاهخوار هستید و به هیچ عنوان لبنیات و تخم‌مرغ استفاده نمی‌کنید حتما مکمل استفاده کنید.

نکات مکمل

هر چه سن شما بالاتر می‌رود معده شما ویتامین B12 کمتری جذب می‌کند. اگر شما بیشتر از 50 سال دارید حتما باید مکمل مصرف کنید. آسپرین و برخی دیگر از داروهای ضربان قلب ممکن است از کاهش ویتامین B12 جلوگیری ‌کنند. آنمی و مشکلات جدی نورولوژیکی هم می‌تواند از کمبود ویتامین B12 ایجاد شود. برای فولیک اسید هم نباید بیشتر از هزار میکروگرم در روز دریافت کنید. میزان زیاد این ویتامین می‌تواند باعث شود علائم کمبود ویتامین B12 مشخص نشود.

ویتامین C

حتما تا به حال فهمیده‌اید که این ویتامین نمی‌تواند از سرماخوردگی جلوگیری کند اما اگر به‌طور منظم آن را مصرف کنید سرماخوردگی شما کوتاه‌تر و کمتر آزاردهنده خواهد بود.

چه فایده‌ای دارد؟

ویتامین C آنتی‌اکسیدانی است که کمک می‌کند سیستم ایمنی با بیماری‌ها مقابله کند. این ویتامین همچنین با کلاژنی که برای درمان زخم‌ها و ایجاد بافت لازم است، ترکیب می‌شود. مصرف مکمل ویتامین C با کاهش خطر فشار خون بالا همراه است.

چطور دریافت کنید؟

دریافت این ویتامین هم مانند دیگر ویتامین‌هایی که ذکر شد از طریق غذا بسیار ساده و راحت است فقط باید بدانید چه اندازه نیاز دارید (75 میلی‌گرم روزانه برای خانم‌ها و 90 میلی‌گرم برای آقایان). با اینها شروع کنید:

– نصف فنجان فلفل قرمز (95 میلی‌گرم)

– یک فنجان آب پرتقال طبیعی (84میلی‌گرم)

– یک پرتقال متوسط (70 میلی‌گرم).گریپ‌فروت، بروکلی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، طالبی و گل کلم منابع بسیار مناسب ویتامین C هستند. گرما، نور و هوا می‌تواند باعث از بین رفتن این ویتامین ‌شود بنابراین سعی کنید مواد غذایی حاوی منابع ویتامین C را به‌صورت خام یا بخارپز شده مصرف کنید.

نکات مکمل

اگر این ویتامین را به‌صورت مکمل مصرف می‌کنید بهتر است آن را به دو قسمت تقسیم کنید. ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است بنابراین تقسیم آن باعث می‌شود شما مازاد این ویتامین را به‌صورت ادرار دفع نکنید. به‌نظر می‌رسد اگر این ویتامین را در هر سه وعده غذایی‌تان میل کنید، اثربخشی بیشتری دارد.
ویتامین D

شما روزانه به 600 واحد بین‌المللی ویتامین D نیاز دارید و وقتی به 71 سال می‌رسید این میزان به 800 واحد بین‌المللی می‌رسد.

چه دوزی مناسب‌تر است؟

افرادی که در رژیم غذایی‌شان کمتر از ماهی استفاده می‌کنند احتمالا سخت است که به میزان کافی و لازم ویتامین D از مواد غذایی دریافت کنند. اگر شما هم به‌دلیل کمبود ویتامین D در بدن‌تان تصمیم گرفتید که از مکمل استفاده کنید، حتما با متخصصان مشورت کنید. احتمالا شما باید به‌دنبال انواعی باشید که D3 داشته باشند چون بهتر از D2 در بالا بردن این ویتامین در بدن
موثر است.

چطور دریافتش کنید؟

– ماهی‌ حاوی مقدار زیادی ویتامین D است. برخی مواد غذایی دیگر مانند شیر،‌ آب پرتقال و برخی غلات هم این ویتامین را دارا هستند.

– 85 گرم سالمون 477 واحد بین‌المللی از این ویتامین دارد.

– یک فنجان شیر یک درصد با ویتامینD غنی شده، 98 واحد بین‌المللی ویتامین D دارد.

نکات مکمل

بیشتر مکمل‌های ویتامین D موجود در بازار هزار واحد بین‌المللی دارند که بیش از نیاز روزانه شماست. متخصصان برای مصرف میزان بالاتر از چهار هزار واحد بین‌المللی محدودیت‌هایی را درنظر می‌گیرند.

ویتامین E

بولد: ویتامین E نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی و سلامت قلب ایفا می‌کند. از نظر پژوهشگران گرفتن این ویتامین از غذا با کاهش خطر بیماری‌های قلبی همراه است.

ضرر هم دارد؟

برخی مطالعات مفید بودن استفاده از این مکمل‌ها را زیر سؤال برده‌اند و حتی یک مطالعه نشان داده است که استفاده از دوز زیاد ویتامین( E400 واحد بین المللی) با افزایش خطر سرطان پروستات مرتبط است.

چطور دریافت کنید؟

بهترین منبع ویتامین E روغن‌ها و آجیل‌ها هستند بنابراین اگر آنها را مصرف نکنید در دریافت میزان نیاز روزانه که 15میلی‌گرم یا 4/22 واحد بین‌المللی است دچار مشکل خواهید شد. این خوراکی‌ها را هم امتحان کنید:

– 8/6 گرم بادام

– یک فنجان اسفناج پخته شده (74/3میلی‌گرم)

– دو قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی (9/2 میلی‌گرم)

– یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی (2میلی‌گرم).

نکات مکمل

بیشتر افراد میزان موردنیاز این ویتامین را به‌طور کامل دریافت نمی‌کنند. اگر می‌خواهید مکمل بخرید حتما انواعی را انتخاب کنید که بیش از 30 واحد بین‌المللی ویتامین E نداشته باشند. اگر مکمل ویتامین E را به‌طور جداگانه دریافت می‌کنید نوعی را انتخاب کنید که با توکوفرول ترکیب شده است (در برچسب آن حتما نوشته شده است) تا به ویتامین E که از طریق غذا دریافت می‌کنید نزدیک‌تر باشد.

ویتامین K

ویتامینK در سلامت استخوان‌ها و تولید پروتئین‌هایی که خون برای جلوگیری از لخته شدن به آنها نیاز دارد، نقش مهمی دارد.

درست مصرف می‌کنید؟

بیشتر افراد نیمی از میزان نیاز روزانه‌شان به این ویتامین را که به شکل K1 است از طریق خوراکی‌ها دریافت می‌کنند و بقیه آن به شکل K2 فراهم می‌شود که روده آن را تولید می‌کند. میزان کمی از آن هم در گوشت و لبنیات است.

چطور دریافت کنید؟

اگر برگ‌های سبز بخورید به احتمال زیاد نیاز ویتامین K1 خودتان را برطرف می‌کنید (90 میکروگرم در روز برای خانم‌ها و 120 میکروگرم برای آقایان) اما منابع دیگر عبارتند از:

– نصف فنجان کلم‌پیچ پخته (531 میکروگرم)

– نصف فنجان کلم پخته (386 میکروگرم)

– یک فنجان اسفناج خام (145 میکروگرم)

نکات مکمل

اگر شما رگ‌های خونی نازکی دارید در مورد مصرف مکمل ویتامین K حتما باید با پزشک مشورت کنید و تایید لازم را از او بگیرید. همچنین اگر آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید با دکترتان صحبت کنید چون برخی آنها باکتری‌هایی که این ویتامین را تولید می‌کنند از بین می‌برند.
حسابی ویتامین D ذخیره کنید!

ویتامین D کمک می‌کند بدن شما کلسیم بیشتری جذب کند بنابراین برای داشتن استخوان‌های محکم وجود آن الزامی است. این ویتامین همچنین به تقویت ایمنی بدن کمک می‌کند و باعث می‌شود سلول‌ها و اعصاب درست کار کنند. بدن شما زمانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد خودش ویتامین D تولید می‌کند بنابراین شما به‌طور خودکار بخش زیادی از آن را دریافت کرده و در چربی‌ها ذخیره می‌کنید.

اما در مورد ساکنان مناطقی که در آنجا آفتاب کمتری وجود دارد یا افرادی که به‌دلیل وضعیت شغلی و سبک زندگی‌شان در مواجهه کمتری با نورآفتاب قرار دارند یا افرادی که پوست تیره دارند یا از ضدآفتاب استفاده می‌کنند، کمبود ویتامین D یک مشکل جدی به‌حساب می‌آید.

اگر سن‌تان بالا رفته است…

نیاز شما به ویتامین B12، آهن و کلسیم مدام تغییر می‌کند؛ هر چه سن‌تان بالاتر می‌رود کمتر ویتامین B12 از طریق غذا دریافت می‌کنید به همین دلیل میزان دوز مصرف آن در مولتی‌ویتامین شما باید افزایش پیدا کند. همچنین منبع دقیقی برای میزان درست و لازم B12 وجود ندارد اما اگر شما بیش از 50 سال داشته باشید باید بیشتر از نیاز روزانه ویتامین دریافت کنید. زنان بالای 50 سال و مردان در هر سنی آهن کمتری نیاز دارند. میزان آهن توصیه شده از هر منبعی برای این گروه 8 میلی‌گرم در روز است (در مقایسه با 18 میلی‌گرم برای زنان جوان‌تر).

هر چه استخوان‌ها با گذشت زمان مواد معدنی‌شان را از دست می‌دهند نیاز به کلسیم هم افزایش پیدا می‌کند بنابراین مولتی‌ویتامین روزانه شما نباید بیش از 200میلی‌گرم باشد چون ممکن است در جذب دیگر ویتامین‌ها اختلال ایجاد کند. یادتان نرود که تغذیه مناسب بهترین راه برای دریافت کلسیم است اما اگر به ناچار مکمل مصرف می‌کنید نوعی را انتخاب کنید که علاوه بر کلسیم، منیزیم هم داشته باشد. دقت داشته باشید که این مکمل باید چند ساعت بعد از مولتی‌ویتامین‌ها مصرف شود.

پژوهشی تازه نشان می‌دهد که شیر آن‌قدرها هم برای افراد بالغ جادویی نیست و حتی نوشیدن سه لیوان شیر در یک روز می‌تواند برای سلامتی بزرگ‎سالان مضر باشد.

شیر همیشه یک نوشیدنی سالم قلمداد شده است. این نوشیدنی علاوه بر داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی همچون فسفر و کلسیم، به‌عنوان یک ماده غذایی غنی در گروه مواد غذایی ضروری قرار گرفته و گمان همه بر این است که مصرف روزانه یک لیوان از این ماده سفید، استخوان‌ها را محکم می‌کند.

اما به گزارش تلگراف، پژوهشی تازه نشان می‌دهد افرادی که روزی سه لیوان یا بیشتر شیر مصرف می‌کنند، دو تا سه برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر مرگ زودرس قرار دارند.

به‌رغم این‌که کارشناسان بهداشت عمومی به هیچ‌کس توصیه نمی‎کنند که مصرف محصولات لبنی را متوقف کنند، از دید برخی کارشناسان مانند دکتر لوییس لوی از سازمان بهداشت عمومی انگلیس، دلایل زیادی وجود دارند مبنی بر این‌که شیر دیگر آن غذای بسیار مفیدی که ما فکر می‌کردیم نیست.

1- نوشیدن شیر از شکستن استخوان جلوگیری نمی‌کند.
این پژوهش که به مدت 20 سال روی 61 هزار زن و 45 هزار مرد انجام شده بود، نشان می‌دهد که هیچ‌گونه کاهشی در شکستگی استخوان برای افرادی که بیشترین میزان شیر را مصرف می‌کنند، وجود ندارد.

2- شیر می‌تواند مشکلات قلبی را افزایش دهد.
برخی از پژوهشگران بر این باورند که چربی موجود در شیر می‌تواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد؛ اما محصولات لبنی کم‌چرب مثل پنیر و ماست می‌تواند اثرات مفیدتری نسبت به شیر داشته باشند.

3- نوشیدن شیر در بزرگ‌سالان به‌هیچ‌وجه لازم نیست.
پروفسور جاناتان بروستوف، مسئول بخش حساسیت‌ها و تحمل غذایی کینگز کالج لندن می‌گوید که بدن انسان برای این برنامه‌ریزی نشده که بعد از دوران کودکی شیر بنوشد: «تنها در غرب اروپا است که انسان‌ها به‌عنوان فرد بالغ می‌توانند شیر را تحمل‌کنند که آن‌هم به لطف یک جهش ژنتیکی است. ما انسان‎ها به شیر در رژیم غذایی‌مان نیاز نداریم و بدون آن، هیچ‌یک از ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری را از دست نخواهیم داد. حیوانات هم بعدازاین‌که از پستان مادر گرفته شدند، شیر نمی‌نوشند. شما می‌توانید کلسیم و ویتامین‌های موجود در شیر را در رژیم‌های غذایی دیگر و یا به کمک خوردن قرص کلسیم به دست بیاورید».

4- شیر نفخ می‌آورد.
پروفسور بروستوف می‌گوید: «بعد از دوران شیرخوارگی توانایی افراد برای هضم قند شیر رو به کاهش می‌رود؛ و اگر شما نتوانید قندهای شیر را هضم کنید، با توجه به این‌که قندها تمایل به تخمیر در معده دارند، مقدار بسیار اندکی از مخمر برای روده شما باقی می‌ماند. علت نفخی که بعد از مصرف زیاد شکلات دامن‌گیر شما می‌شود هم همین است».

5- شیر منجر به سستی و بی‌حالی می‌شود.
طبق گفته پروفسور بروستوف، بسیاری از بیماران او، زمانی که شیر را از رژیم غذایی خود حذف کردند، به کاهش سستی اشاره کرده‌اند.: «من بیمارانی داشتم که وقتی هر چیز دیگری را امتحان می‌کردند و نتیجه نمی‌گرفتند؛ من به آن‌ها می‌گفتم که شیر را کاملاً کنار بگذارند و حال می‌گویند که بینی‌ام بهتر احساس می‌کند و معده‌ام بهتر کار می‌کند».

6- شیر می‌تواند آکنه ایجاد کند.
به استناد پژوهشی که در سال 2007 / 1386 در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد انجام شده، ارتباط آشکاری بین نوشیدن مرتب شیر و ابتلا به آکنه وجود دارد. این پژوهش نشان داده که خوردن غذاهایی با گلایسامیک و نوشیدن شیر نه‌تنها آکنه را بدتر می‌کند، بلکه در برخی موارد خود حتی عامل ایجاد آن است.
شاید مارگارت تاچر وقتی در سال 1971 / 1360 عرضه شیر رایگان را در مدرسه‌های ابتدایی لغو کرد (و به همین دلیل از سوی مردم، “شیر دزد” لقب گرفت)، در حق آن کودکان لطف هم کرده باشد!

7- شیر خامه‌ای هورمون‌های شما را به هم می‌ریزد.
همان پژوهشی که ارتباط مصرف شیر و آکنه را برملا کرد، نشان داد آن‌هایی که شیرهای پر خامه گرفته می‌نوشند، 44 درصد بیش از دیگران با خطر لک‌های پوستی مواجه می‌شوند. گمان بر این است که پردازش صنعتی شیر سطوح هورمون‌ها را در این نوشیدنی افزایش می‌دهد که به‌نوبه خود، افراد مبتلا به آکنه را هم می‌آزارد.

8- شیر می‌تواند منجر به سرفه شود.
زمان نوشیدن شیر، برخی از افراد احساس می‌کنند که گلویشان با مخاط ضخیمی پر می‌شود و منجر به آبریزش بینی و سرفه می‌شود. دمای پایین شیری که داخل یخچال نگه‌داری شده می‌تواند منجر به سرفه شود. علاوه بر این بچه‌هایی که به شیر حساس‌اند نشانه‌های شبیه به آسم از خود بروز می‌دهند.

9- شیر می‌تواند گوش‌هایتان را بگیرد.
بیش از نیم قرن است که ارتباط بین شیر گاو و عفونت‌های گوش در کودکان حساس اثبات شده است. در موارد نادری، عوامل بیماری‌زای موجود در شیر می‌تواند منجر به عفونت گوش شود. حتی یک بیماری ریوی به نام سندرم هاینر نیز وجود دارد که یک نوع حساسیت شدید به پروتئین‌های شیر گاو است که با مصرف شیر ارتباط دارد و عموماً در نوزادان خود را به‌صورت عفونت گوش نشان می‌دهد

10- حساسیت به شیر می‌تواند مرگ‌بار باشد
به‌رغم اینکه تنها در حدود یک درصد از افراد بالغ به شیر حساسیت دارند، اما نوشیدن شیر توسط آن‌ها می‌تواند مرگ‌بار باشد. افراد بدشانسی که به لبنیات حساسیت دارند، در صورت مصرف آن‌ها علائم استفراغ، خس‌خس سینه، دل‌درد یا واکنش انافیلاتیک بالقوه مرگبار را از خود بروز می‌دهند.

11- روغن و افزودنی‌های دیگر
خبرهای یکی دو ماه اخیر در مورد روغن پالم را بخوانید و پیش خود فکر کنید که چه چیزهای دیگری ممکن است در شیر مصرفی ما پیدا شوند؟

توضیح تکمیلی: این مطلب به هیچ وجه دلیلی بر این نیست که لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنید. بهترین راه برای تعیین نوع لبنیات مصرفی، مشورت با پزشک است.

محصولات لبنی پس از اینکه چندی پیش افزایش 15درصدی قیمت داشت از دو هفته پیش هم افزایش مجدد قیمت را تجربه کرده است.

به گزارش نگاه روز، قیمت فرآورده‌های لبنی یک هفته قبل از تایید موضوع ” استفاده از روغن پالم در شیر و لبنیات” افزایش یافت؛ به طوری که ماست کم چرب 1.5 کیلویی از 4500 تومان به 5000 تومان و ماست پرچرب 1.5 کیلویی از کیلویی 4300 به 5300 تومان رسید.

در حال حاضر ماست کم چرب و پر چرب کیلویی 3300 تومان است درحالی که تا دو هفته پیش کیلویی 2800 تومان در مغازه عرضه می‌شد.

قیمت ماست‌های ترکیبی 800 گرمی همچون ماست بادمجان، بورانی و لبو از 3800 تومان به 4000 تومان رسید.

در حال حاضر ماست با پنج درصد چربی نیز 8400 تومان در بسته‌های دو و نیم کیلویی و 6500 تومان در بسته‌های یک و نیم کیلویی و 3900 تومان در بسته‌های یک کیلویی عرضه می‌شود.

این افزایش قیمت در مورد شیر نیز صدق می‌کند؛ به طوری که تا دو هفته پیش شیر کم چرب یک لیتری 1800 تا 2000 تومان به فروش می‌رسید اما در حال حاضر قیمت این محصول 2200 تومان است.

قیمت هر لیتر شیر پرچرب نیز از 2150 تا 2200 تومان به 2500 تومان رسیده است.

شیر کیسه‌ای 900 گرمی کم چرب 1450 تومان و پرچرب 1750 تومان در مغازه‌ها به فروش می‌رسد.

قیمت شیر ساده 200 سی سی از 700 تومان به 800 تومان رسیده و شیرهای طعم‌دار 200 سی سی همچون شیر کاکائو، شیر عسلی و غیره از هزار تومان به 1200 تومان افزایش یافته است.

قیمت پنیر گچی 400 گرمی از 4500 به 4800 تومان و پنیر گوسفندی لیقوان تبریزی درجه یک فله‌ای کهنه دو ساله تبریز از کیلویی 18 هزار تومان به 20 هزار تومان رسیده است.

در حال حاضر نیز پنیر یک ساله لیقوان کیلویی 16 هزار تومان و پنیر تازه لیقوان کیلویی 10 هزار تومان در مغازه‌ها به فروش می رسد.

قیمت برندهای مختلف لبنی در هر محصول 50 تا 200 تومان اختلاف دارد.

معاون برنامه‌ریزی استاندار تهران گفت: با توجه به اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها دولت فعلاً برنامه‌ای برای افزایش قیمت آرد و نان ندارد.

به گزارش نگاه روز، نعمت‌الله ترکی درباره عدم افزایش قیمت کالاهای اساسی با توجه به اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها تا پایان خرداد تأکید کرد و گفت: دولت همچنان برنامه‌ای برای افزایش رسمی قیمت‌ها ندارد.

وی درباره افزایش قیمت محصولات لبنی اظهار داشت: تاکنون هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت شیر و لبنیات در ستاد تنظیم کشور اتخاذ نشده و هر گونه افزایش قیمت این محصولات همچنان غیرقانونی و تخلف محسوب می‌شود.

معاون برنامه‌ریزی استاندار تهران ادامه داد: دولت با بررسی پیشنهادهای قیمت تمام شده این محصولات نرخ نهایی شیر خام را تعیین و نسبت به تغییر قیمت یا پرداخت یارانه شیر اقدام می‌کند.

ترکی درباره تغییر قیمت آرد و نان اظهار داشت: ستاد تنظیم بازار در زمینه گندم، آرد و نان نیز پرداخت یارانه دولت با خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم به نرخ 1050 تومان، توزیع آرد 465 تومانی و یارانه نقدی را تصویب کرده است و هیچ برنامه‌ایی برای تغییر نرخ نان در دولت مطرح نیست.

وی یادآور شد: در مورد تأثیر افزایش نرخ حامل‌های انرژی بر تولید نان نیز مقرر شده تا اتحادیه‌ها آنالیز کارشناسی تمام شد تولید را ارائه کنند تا بررسی شود.

فارس

آب پنير مايعی است که در هنگام توليد پنير بعدازکواگوله (منعقد) شدن از لخته خارج می‌شود. در يونان قديم از آب پنير به عنوان نوشابه شفابخش استفاده می‌کردند. آب پنير سرشار از پروتئين‌های محلول در آب، لاکتوز، چربی و ويتامين می‌باشد. که برای تغذيه انسان حائز اهميت است.
خاصيت آب ماست يا آب پنير
بعضي‌ها مزه آب پنير يا آب ماست را دوست ندارند. آب پنير يا آب ماست مايعي است كه هنگام تهيه ماست يا پنير از شير جوشيده و غليظ شده تشكيل مي‌شود و روي سطح ماست يا پنير قرار مي‌گيرد. در حالي كه اغلب پروتئين به پنير يا ماست منتقل مي‌شود، مواد حياتي مهي نيز در آب آن جمع مي‌گردد. (به دليل يكسان بودن خاصيت آب پنير و آب ماست، براي جلوگيري از تكرار هر دو لغت در اين مطلب، فقط از كلمه آب ماست استفاده ميكنيم ولي منظور هر دوي آنهاست.)
« آب ماست از يبوست جلوگيري مي‌كند. منبع پروتئين خوبي براي مشكلات كليوي است و سلول‌هاي ايمني بدن را فعال مي‌كند.»
با توجه به اينكه آب ماست مقدار كمي چربي و پروتئين دارد ولي داراي مقادير زيادي مواد معدني خصوصا كلسيم مي‌باشد و ويتامين‌هاي محلول در آب آن مثل ويتامين 2B و 6B نيز بيشتر است، بنابراين به فردي كه بايد چربي و پروتئين كمي مصرف كند و در مقابل به مواد معدني و ويتامين نياز دارد، توصيه مي‌شود آب ماست بيشتري مصرف كند.
مصرف آب ماست، نه كليه‌ها را سنگين مي‌كند (به دليل مقدار كم پروتيين) و نه داراي چربي است كه باعث چاق شدن گردد.
به استثناي آب ماست، تقريبا تمام مواد لبني كه منبع تأمين كلسيم و ويتامين مي‌باشند، داراي مقادير زيادي پروتئين هستند. آب ماست داراي مقادير كمي پروتئين است و بدن مي‌تواند به راحتي از اين مقدار پروتئين، به طور مطلوب استفاده كند. بنابراين براي افرادي كه به دليل داشتن پروتئين بالا، از خوردن شير منع شده اند، آب ماست به عنوان يك جايگزين مناسب توصيه مي‌شود.
با نوشيدن آب ماست به جنگ سلول‌هاي چربي برويد
با رژيم محتوي آب ماست، خيلي از افراد چاق وزن خود را كم مي‌كنند. نبودن چربي، پايين بودن كالري، و وجود ويتامين و مواد معدني در آب ماست، بدون ايجاد كمبود مواد مغذي، لاغر شدن را تسهيل مي‌كند. علاوه بر اين، خوردن آب ماست هضم غذا را شدت مي‌بخشد.
پروتئين آب ماست براي سيستم ايمني بدن مناسب است
علاوه بر باكتريهاي اسيد لاكتيك موجود در آب ماست تازه، پروتئين موجود در آن به سيستم ايمني بدن قدرت مي‌بخشد.
آب ماست كمك خوبي براي رفع يبوست است
كساني كه از يبوست رنج مي‌برند با خوردن آب ماست مي‌توانند اين مشكل را رفع كنند. كافي است هر روز يك ليوان آب ماست بنوشند. با نوشيدن آب ماست، اسيد لاكتيك و ميكروب‌هاي توليدكننده اسيد لاكتيك موجود در آب ماست، روده را به راحتي تحريك مي‌كند.
نسخه آب ماست يا آب پنير:
يك هندوانه را نصف كنيد، هسته‌هاي آن را خارج كنيد، گوشت آن را جدا كرده و با نيم ليتر آب ماست، آن را به صورت پوره در آوريد. با افزودن وانيل و شكر، مزه آن را بهتر كنيد.
تذكر:
كساني كه يبوست ندارند بايد از مصرف زياد آب پنير يا آب ماست خودداري كنند زيرا باعث اسهال مي‌شود.
مکمل‌های پروتئین آب پنیر: قابلیت جذب پروتئین آب پنیر فوق العاده زیاد و حاوی حداکثر میزان لوسین، ایزولوسین و والین است. این سه اسید آمینه، نقشی مهم در فرایند ساخت عضله، و همچنین تقویت سیستم ایمنی دارند.
کنسانتره آب پنیر: امروزه، کنسانتره آب پنیر، یکی از ارزانترین انواع پودر پروتئین موجود در بازار است. دستگاه گوارش برخی افراد، توانایی هضم راحت این ماده را ندارد، و نفخ می‌کند. بعضی‌ها این مشکل را تحمل می‌کنند، و بعضی دیگر به سراغ مکملی دیگر می‌روند.
ایزوله آب پنیر: ایزوله‌های آب پنیر، هرچند از نظر قیمت، گرانترین مکمل‌ها نیستند، اما یکی از تند جذب ترین پروتئین‌های موجود می‌باشند. مقدار هیدرات کربن تقریبا همه انواع ایزوله‌ها – در صورت وجود – بسیار ناچیز است.
آب پنیر هیدرولیزه: پروتئین آب پنیر هیدرولیزه، ضمن داشتن برخی فواید آب پنیر، حاوی پپتیدهایی با قابلیت جذب بالا و تاثیرات آنابولیک است. این نوع پروتئین، در حال حاضر، گرانترین پروتئین موجود است.
پروتئين آب پنير (Whey):
پروتئین آب پنیر (وي)، با 100% پروتئین قابل استفاده، بیشترین ارزش بیولوژیکی را دارد. بعبارت دیگر، کاملا جذب بدن می‌شود. به همین دلیل، پیشنهاد می‌‌شود، پس از تمرین، یک وعده از نوشیدنی آن مصرف شود؛ یک نوشیدنی حاوی پروتئین آب پنیر خالص کنسانتره یا ایزوله. این نوع پروتئین در بدن به سادگی شکسته و به سرعت گوارش می‌شود. سایر نوشیدنی‌های پروتئینی، حاوی ترکیب یا مخلوطی از پروتئین‌ها هستند. جذب این نوشیدنی‌ها کند است، و گوارششان مدت بیشتری طول می‌کشد. زمان مناسب مصرفشان هم، صبح یا قبل از خواب است. بدین ترتیب، بدن دائما اسید آمینه در اختیار دارد. کنسانتره و ایزوله پروتئین آب پنیر، کازئینات کلسیم، آلبومين تخم مرغ و پپتید گلوتامین، متداول‌ترین پودرها و مکمل‌های با تاثیر دراز مدت هستند.
وقتی پنیر را در آب نمک می‌اندازیم، بهترین عناصر مفید آنرا که کلسیم است در آب وارد کرده و دور می‌ریزیم و چیزی می‌خوریم که خواص درمانی ندارد. خوردن ماست‌های ترش شده هم گاها خطرناک و زیان آور است.