روش های صحیح تربیت کودکان

ابراز علاقه و محبت به کودکان بايد حد و مرزي داشته باشد و اين وظيفه ماست که اين حد و مرز هارا براي کودکان دلبندمان مشخص کنيم.گروهي از والدين معتقدند که ما نمي خواهيم با اين کار (يعني تعيين حد و مرز بصورت جدي) عشق و احترام فرزندمان را از دست دهيم و به همين جهت از اين حد و مرزها و قوانين دست مي کشند…

تحقيقات نشان مي دهد اگر والدين فرزندانشان را طوري تربيت کنند که آنها هيچوقت والدين خود را جزو انسان هاي جدي و سخت گير ندانند، هرگز احترام، مسئوليت و نظم و انضباط را ياد نمي گيرند و در محيط اجتماعي زماني که با جديت معلمان يا حتي جامعه مواجه مي گردند، دچار مشکل مي شوند.

مشكلات كودكان معمولا يك‌شبه حل نمي‌شود و تغييرات در كودكان و بالغان تدريجي، آرام و مرحله به مرحله صورت مي‌گيرد. برخي والدين وقتي در تغيير عادات و رفتارهاي فرزندشان به مشكل برمي‌خورند، به سرعت آشفته و نااميد مي‌شوند و اعتماد به نفس خود را از دست مي‌دهند. حال آنكه بايد به پيشرفت‌هاي كوچك و تدريجي فرزندشان توجه كنند زيرا كليد پيشرفت‌هاي بزرگ، تشويق پيشرفت‌هاي كوچك است.

فرزند شما ممكن است مشكلات متعددي داشته باشد ولي اگر شما بخواهيد همه موارد را باهم اصلاح كنيد، هرگز موفق نخواهيد شد. براي موفقيت بايد تنها يك مشكل را در نظر بگيريد و پس از حل آن به نوبت به مشكل ديگري بپردازيد. هدف‌تان را با كلمات ساده‌اي كه براي كودك قابل فهم باشد برايش توضيح دهيد و به او بگوييد در اين مورد خاص دقيقا چه انتظاري از او داريد، مثلا: مي‌خواهم قبل از آمدن سر سفره دست‌هايت را صابون بزني! سپس به پيشرفت‌هاي هرچند كوچك كودك در راه اصلاح رفتارش دقت كنيد، مثلا: قبلا اصلا صابون نمي‌زده و حالا يك‌مرتبه صابون زده است، هرچند توقع ما چهار مرتبه صابون در روز باشد و با واكنش‌هاي مثبت و تحسين‌آميز به او بفهمانيد كه رفتارش مناسب و مورد پسند است.

اهداف خود را متناسب با سن، شخصيت، توانايي، رشد عقلي و شرايط محيطي فرزندتان تعيين كنيد. همه كودكان در يك سن خاص وارد مرحله مشابهي نمي‌شوند و ميزان آموزش‌پذيري آنها نيز به يك ميزان نيست. با توجه به اينكه همه افراد يك‌جور نيستند و موقعيت‌ها نيز متفاوت است يك راه‌حل قطعي و مستقل براي هر مشكلي وجود ندارند. راه‌حلي كه امروز در مورد فرزندتان موثر است، ممكن است فردا تاثيرش را از دست بدهد يا روشي كه براي يكي از كودكان‌تان جواب مي‌دهد، شايد براي ديگري بي‌فايده باشد. اگر حوصله كنيد، مي‌توانيد حتي روش‌هاي ابتكاري و موثرتري خلق كنيد كه بنا به شرايط خاص شما طراحي شده باشد.

و در نهايت آنكه موفقيت والدين در تغيير رفتارهاي كودك نيازمند هماهنگي بين پدر و مادر است. پيش از هر اقدامي، رفتارهايي را كه مي‌خواهيد اصلاح كنيد، دقيقا مشخص كنيد و براي رفع آن برنامه‌اي هماهنگ طراحي كنيد. شما و همسرتان بايد پيش از دست زدن به هر كاري در مورد كودك‌تان اتفاق‌نظر داشته باشيد. وقتي تصميم خود را گرفتيد و روي برنامه اجرايي توافق كرديد، هر دو هماهنگ و يكسان عمل كنيد.

قانون اول

والدين بايد به صورتي کاملا منطقي حد و مرزهاي محکمي را بدون هر گونه عصبانيت، غرغر، تهديد و هشدارهاي تکراري براي کودکان تعيين کنند.والدين مي توانند حد و مرزي تعيين کنند که بدون تنش و درگيري قابل اجرا باشد.اين مرزها در هر خانواده با فرهنگ مختلف متفاوت است

بطور مثال: فرزند شما تمايل به انجام کاري دارد که به صلاحش نيست… کافيست با ملايمت به او بگوييد: من تو را دوست دارم و مي دانم که اين کار به تو ضرر مي رساند. لازم نيست هيچ گونه خشونتي در کار باشد.

فرزند شما تمامي راه هاي ممکن را يکي يکي امتحان مي کند تا شما را راضي کند. کارهايي مثل خواهش کردن، گريه کردن، فرياد کشيدن، قهر کردن و در مرحله آخر تحريک احساسات شما با جملاتي چون تو من را دوست نداري و غيره … . تنها کاري که شما در تمامي اين مراحل بايد انجام دهيد اين است که يک جمله براي خود انتخاب کنيد و در اينجور مواقع با يک لبخند مهربان آن را بر زبان بياوريد. جملاتي مثل من دوستت دارم يا حتي خواندن يک شعر … يا اصلا سکوت مطلق به همراه لبخند محبت آميز!

گاهي کودک شما با فرياد و گريه درخواست خود را به زبان مي آورد، مهم نيست شما تنها با همان جمله مخصوص و لبخند به او بگوييد تا زماني که صداي تو به اندازه من ملايم نشده نمي توانم خواسته ات را درک کنم و سپس صبور باشيد تا کودکتان تمامي راه هاي ممکن را براي راضي کردن شما امتحان کند. فقط صبور باشيد پس از تمام گريه هاي و فريادها و … آرام مي شود و دقيقا همان کاري را انجام مي دهد که باب ميل شماست.

شايد فقط دو يا سه بار لازم باشد اين حرکات پرطنش مثل فرياد و گريه را از او تحمل کنيد ولي در مراتب بعدي فرزندتان باور مي کند که اينگونه حرکات در تصميم شما هيچ اثري ندارد.

قانون دوم

زماني که کودکان مشکل ايجاد مي کنند والدين بايد عواقب آن را به شيوه درستي به خودشان واگذار کنند.والدين براي اينکه کودکان مشکل را حل کنند بايد آنها را تشويق نموده البته به شرطي که حل مشکل توسط خود آنها، باعث دردسر ديگران نشود. همدردي والدين با کودک به اين صورت است که قبل از مشاهده عواقب کارشان بايد مساله را حل کنند.

مهم‌ترين هديه‌ والدين به فرزندان

به‌ عنوان پدر و مادر، يکي از مهم‌ترين هديه‌هاي شما به فرزندتان اين است که به بهبود اعتماد به نفس او کمک کنيد. فرزندتان به پشتيباني و تشويق هميشگي شما نياز دارد تا بتواند نيرومند شود، لذا شما موظف هستيد پيرو دو قانون مطرح شده در بالا، عشق خود را به فرزندتان نشان دهيد:

*کلمات مثبت زيادي براي فرزندتان به کار ببريد.

* به نيازهاي احساسي و فيزيکي آنها با عشق پاسخ دهيد و از کلمات سرزنش‌آميز دوري کنيد.

*بسيار تلاش کنيد تا در خانه و جامعه، نمونه و الگوي خوبي باشيد. از کلماتي مانند « متأسفم »، « لطفاً » و « متشکرم » استفاده کنيد.

* هنگامي که فرزندتان خشمگين است، بحث مي‌کند يا بي‌حوصله است، او را در آغوش بگيريد، نوازش کنيد، يا کارهاي محبت‌آميزي را که دوست دارد، انجام دهيد.

* شکل‌هاي خشونت‌ آميز تنبيه را به کار نبريد. پدر و مادر بايد سال‌ها پيش از نوجواني، قانون تشويق و تنبيه را همزمان آغاز کنند.

* هنگامي که بچه‌ها به نوجواني مي‌رسند، اجازه دادن به آنها براي شکستن قوانين مهم، تنها خشونت را بيشتر مي‌کند.

* برنامه‌ريزي کنيد تا بخشي از روز را با کودکان يا نوجوانانتان سپري کنيد و کارها يا بازي‌هايي را انجام دهيد که دوست دارند.

*همان طور که فرزندتان بزرگ مي‌شود، براي گسترش و بهبود مهارت‌ها و توانايي‌هاي گوناگون در محدوده زندگي‌اش، وقت بيشتري را صرف مي‌کند. بايد تا جايي که ممکن است با تشويق و فراهم‌ کردن تجهيزات، ابزارها و آموزش‌هاي مورد نيازش، به او کمک کنيد.

*سلامتي و تندرستي فرزندتان به مراقبت و توجه شما در سال‌هاي نخست وابسته است. با معاينه منظم فرزندتان توسط پزشک، حفظ او از تصادفات و اتفاق‌ها، فراهم کردن رژيم غني غذايي و تشويق او به ورزش در زمان کودکي، کمک مي‌کنيد بدنش را حفظ و نيرومند کند.

* براي القاي ارزش‌ها و باورهاي خود به فرزندتان بايد آنها را در زندگي با شما مي‌بيند. به اين توجه مي‌کند که سر کار چگونه توبيخ مي‌شويد، چگونه به باورهاي‌ خود پايبند هستيد و اينکه آيا به پندها و نصيحت‌هايتان عمل مي‌کنيد يا نه.

*به‌ عنوان پدر و مادر، يکي از مهم‌ترين هديه‌هاي شما به فرزندتان اين است که به بهبود اعتماد به نفس او کمک کنيد. فرزندتان به پشتيباني و تشويق هميشگي شما نياز دارد تا بتواند نيرومند شود. دوست داشتن او، سپري کردن با او، گوش دادن به حرف‌هايش و ستايش از هنر و برتري‌هايش، همگي بخشي از هديه‌هاي شما هستند